Posted on 26/06/2018 op Oerlemansblog

De Wet computercriminaliteit III is vandaag (26 juni 2018) ook door de Eerste Kamer aangenomen! De wet is op 21 september 2018 in het Staatsblad gepubliceerd (Stb. 2018, nr. 322) en treed op 1 maart 2019 in werking (Stb. 2019, nr. 67).

In mei 2013 berichtte ik voor het eerst over de conceptversie van de Wet computercriminaliteit III en in het najaar van 2017 schreef ik een overzichtsartikel (.pdf) over het wetsvoorstel. Sindsdien is het wetsvoorstel slechts op detailpunten gewijzigd. Deze wet is – zoals zoveel wetten – niet perfect. Toch ben ik blij dat de wet is aangenomen en een noodzakelijke update van het Wetboek van Strafrecht en Strafvordering wordt doorgevoerd.

Toezeggingen op het laatste moment

In het nadere memorie van antwoord voor de Eerste Kamer bevestigt minister Grapperhaus dat de Wet computercriminaliteit III na twee jaar wordt geëvalueerd. Jaarlijks zullen statistieken van het gebruik van binnendringingssoftware openbaar gemaakt worden. De vele regels die nu van toepassing zijn op het gebruik van ‘binnendringingssoftware’ noopt ook tot de vraag of de wetgeving nog wel werkbaar is. Ook deze vraag wordt in de evaluatie meegenomen.

Een wijziging aan het wetsvoorstel dat wordt meegenomen is dat de logginsplicht in het besluit met betrekking tot de uitvoering van de hackbevoegdheid is uitgebreid naar voorbereidende fase van het onderzoek: het binnendringen in het geautomatiseerde werk. De logging bestaat onder meer uit het (automatisch) vastleggen van het beeldscherm en de toetsaanslagen van de opsporingsambtenaar van een technisch team, de communicatie tussen de technische infrastructuur van de politie en het geautomatiseerde werk, de gebruikte scripts, softwareversies en het journaal van de opsporingsambtenaar.

Toezicht achteraf

Tijdens het wetstraject is door diverse auteurs en maatschappelijke organisaties kritiek geuit op de toezicht achteraf op de uitvoering van de nieuwe hackbevoegdheid. Grapperhaus legt uit dat ondanks deze kritiek het toezicht belegd blijft bij de Inspectie Justitie en Veiligheid. Dit toezicht ziet vooral op het nakomen van de vele voorgeschreven procedures van de hackbevoegdheid, maar niet op de rechtmatigheid van de inzet, waaronder de proportionaliteit van de inzet van het middel. “Magistratelijk toezicht”, naast het toezicht vooraf, wordt niet als nodig en als ‘passend in het systeem’ gezien. Toch heeft de minister tijdens de behandeling van de wet in de Eerste Kamer toegezegd in de evaluatie te toetsen of het stelsel van systeemtoezicht op de hackbevoegdheid voldoende is.