Cybercrime jurisprudentieoverzicht mei 2023

1 mei 202330 april 2023jjoerlemans

Hoge Raad wijst nieuw arrest over computervredebreuk

Op 18 april 2023 heeft de Hoge Raad een arrest gewezen (ECLI:NL:HR:2023:610) in een zaak over computervredebreuk (artikel 138ab Sr) en medeplegen voor het bekend maken gegevens die door misdrijf zijn verkregen vanaf de server van het bedrijf (artikel 273 Sr).

Het Hof Den Haag overwoog in haar arrest (ECLI:NL:GHDHA:2021:570) dat de verdachte ongeveer vijftien jaar werkzaam is geweest als boekhouder/financial controller voor het bedrijf dat slachtoffer is geworden van computervredebreuk. Hij beschikte over inloggegevens om toegang te kunnen krijgen tot de server van het bedrijf. De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep verklaard dat hij meerdere malen met zijn eigen inloggegevens heeft ingelogd op de server van het bedrijf en bestanden heeft gedownload met als het doel deze gegevens zou gaan inbrengen in het hoger beroep van diens gerechtelijke ontslagprocedure.

Het Hof overweegt dat niet ter discussie staat dat het downloaden van bedrijfsgegevens om deze vervolgens in te kunnen (doen) brengen in een gerechtelijke procedure van een derde tegen op geen enkele wijze behoort tot de tussen het bedrijf en de verdachte overeengekomen werkzaamheden en dat daartoe geen toestemming is verleend. De verdachte heeft evenmin het bedrijf om die toestemming gevraagd, laat staan geïnformeerd omtrent zijn voornemen dit te gaan doen.

Dat maakt dat het hof van oordeel is dat op de momenten dat de verdachte inlogde op de server van het bedrijf hij de hem ter beschikking staande inloggegevens gebruikte voor een ander doel dan waarvoor deze hem ter beschikking waren gesteld, zodat deze op dat moment als valse sleutel kwalificeerden. Op die momenten was derhalve sprake van binnendringen in de zin van artikel 138ab, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht. Dit oordeel geeft volgens de Hoge Raad geen blijk van een onjuist rechtsopvatting.

Met betrekking tot het verweer of sprake is van een noodtoestand stelt het hof voorop dat slechts in uitzonderlijke omstandigheden een beroep op noodtoestand kan worden gehonoreerd. De te nemen drempel is bijzonder hoog: “uitzonderlijke gevallen kunnen meebrengen dat gedragingen die door de wetgever strafbaar zijn gesteld, niettemin gerechtvaardigd kunnen worden geacht, onder meer indien moet worden aangenomen dat daarbij is gehandeld in noodtoestand, dat wil zeggen – in het algemeen gesproken – dat de pleger van het feit, staande voor de noodzaak te kiezen uit onderling strijdige plichten en belangen, de zwaarstwegende heeft laten prevaleren” (met verwijzing naar HR 23 juli 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP5967). Het hof is van oordeel dat toepassing van deze strenge maatstaf maakt dat het beroep op noodtoestand niet kan worden gehonoreerd. Het op verzoek bijstaan van een collega in een ontslagprocedure heeft niet te gelden als een zodanig zwaarwegend belang dat dit het overtreden van de strafwet zou rechtvaardigen. Ook dit acht de Hoge Raad geen onbegrijpelijk oordeel.

Veroordeling voor oplichting en phishingpanels

Op 3 april 2023 heeft de rechtbank Den Haag een interessante uitspraak (ECLI:NL:RBDHA:2023:4676) gedaan over een phishing-zaak. De zaak bespreek ik hier uitgebreid, omdat de overwegingen interessante feiten bevatten over de modus operandi bij deze vorm van cybercriminaliteit en over het opsporingsproces.

De verdachte werd het volgende ten laste gelegd:

medeplegen van het verwerven en voorhanden hebben van betaalfraudepanels, zijnde technische hulpmiddelen bedoeld om onder meer computervredebreuk mee te plegen;
medeplegen van oplichting van in elk geval 1.183 personen, erin bestaande dat de slachtoffers zijn bewogen onder meer hun inloggegevens voor internetbankieren ter beschikking te stellen nadat zij naar een phishing website waren geleid;
medeplegen van computervredebreuk;
diefstal met valse sleutel, in vereniging gepleegd, van in elk geval 13 personen, door met de inloggegevens van de slachtoffers in te loggen op hun internetbankieromgeving en vervolgens bedragen van hun bankrekeningen weg te nemen;
medeplegen van gewoontewitwassen van een bedrag van in ieder geval € 420.000,-;
medeplegen het voorhanden hebben van een grote hoeveelheid gegevens (‘entries’), bedoeld om onder meer computervredebreuk mee te plegen;
deelname aan een criminele organisatie, gericht op het plegen van voormelde strafbare feiten.

Deze zaak gaat het over zogeheten betaalfraudepanels, ook wel ‘phishingpanels’ genoemd. Phisingpanels zijn software waarmee het mogelijk is om websites te maken die nagenoeg gelijk zijn aan de inlogpagina’s van de internetbankieromgeving van banken. Voor de beheerder van het panel is het mogelijk om met op die websites ingevoerde gegevens, zoals bijvoorbeeld bankrekeningnummer, pasnummer en autorisatiecodes, de controle te krijgen over bankrekeningen en daarmee betalingen te doen. Met de term phishing wordt geduid op een vorm van fraude waarbij een slachtoffer wordt verleid om bepaalde gegevens te delen, vaak door op een link te klikken die het slachtoffer via mail, sms of WhatsApp heeft ontvangen. De werkwijze van de verdachten was als volgt. Hun werkwijze was als volgt. De verdachte en zijn mededaders leidden hun slachtoffers via sms-berichten of advertenties op Google naar nepwebsites, die leken op de inlogpagina’s van hun bank. Nadat de slachtoffers daar hun inloggegevens hadden ingevoerd, logden de verdachte en zijn mededaders daarmee heimelijk in op de internetbankieromgeving van de slachtoffers. Vervolgens werden de slachtoffers via de nepwebsite bewogen ook hun aanmeldcode in te voeren, waarna de verdachte en zijn mededaders geldbedragen van de bankrekeningen van de slachtoffers konden wegnemen. Dit deden zij door geldbedragen van de bankrekeningen van de slachtoffers om te zetten in cryptovaluta of over te maken naar bankrekeningen van derden (zogenoemde geldezels).

Aanleiding onderzoek

Het onderzoek naar de verdachte vloeit voort uit het onderzoek ‘Sauer’ dat was gericht op [verdachte 2], die gebruik maakte van de gebruikersnaam ‘Haiku’. [verdachte 2] werd onder meer verdacht van het ontwerpen van betaalfraudepanels. Op zijn computer zijn twee Telegram-conversaties aangetroffen. Een gesprek met ‘Guru 3.147’ en een groepsgesprek genaamd ‘Andere Saus 2.0’ waaraan die Haiku deelnam met twee andere personen: ‘Guru 3.147’ en ‘LazyLinks’. In de chat tussen Haiku en Guru werd veelvuldig gesproken over een betaalfraudepanel, dat door Haiku zou worden ontworpen en door Guru zou worden aangeschaft. In de groepschat Andere Saus 2.0 werd gesproken over het plegen van fraude met behulp van een betaalfraudepanel door Haiku, Guru en LazyLinks. Gezien het vermoeden dat ook Guru en LazyLinks zich bezighielden met grootschalige digitale fraude, heeft de politie onderzoek gedaan naar de personen die achter deze gebruikersnamen schuil gingen. Dit mondde uit in het onderzoek ‘Weezing’. Door informatie uit de Telegram-conversaties te koppelen aan onder meer open bronnen, kwam [verdachte 3] in beeld als Guru 3.147 (ook wel ‘DmpG’ of ‘Bonkara’). Op dezelfde wijze kwam de verdachte in beeld als ‘LazyLinks’ (ook wel ‘Lazy’ of ‘.’). Op een onder [verdachte 3] in beslag genomen telefoon werden weer andere Telegram-conversaties aangetroffen, met ene ‘Ano 020’ (ook wel ‘Jerry V2.0’). Hierachter bleek [verdachte 4] schuil te gaan.

Netwerkzoeking en veiligstellen van bewijs

Na de aanhouding van [verdachte 2] heeft de politie op 24 december 2020 ingelogd op het panel op https://wemoeteneten.online en daar een lijst met ‘entries’ veiliggesteld, die de periode bestrijkt van 20 september 2020 tot en met 24 december 2020.6 Later, na de aanhouding van [verdachte 3] op 13 juli 2021, heeft de politie vanaf zijn telefoon bestanden met loggegevens van het panel veiliggesteld. Deze logbestanden bestrijken de periode van 20 september 2020 tot en met 2 juli 2021.

Uit onderzoek van de entries en de logbestanden is gebleken dat zowel [verdachte 2] (Haiku), [verdachte 3] (Guru), [verdachte 4] (Ano020) als de verdachte (LazyLinks) op enig moment toegang had tot het panel en daarvan gebruik heeft gemaakt.

Verklaring werkwijze door verdachte

Nadat de verdachte zich eerst op zijn zwijgrecht heeft beroepen, heeft hij op 1 april 2022 in een politieverhoor erkend dat hij de persoon is die schuil gaat achter de aliassen zoals ‘LazyLinks’, ‘Lazy’. De verdachte heeft verder een grotendeels bekennende verklaring afgelegd. Uit onderzoek door de politie naar de werking van het betaalfraudepanel komt het volgende naar voren. Het panel betreft een webapplicatie waarmee het mogelijk is om sms-berichten te versturen, vermoedelijk met het doel personen via een link naar de nagemaakte Itsme-pagina te leiden. Wie zo’n link opent krijgt een webpagina te zien die de indruk wekt dat dit een service van Itsme.be betreft. Op deze pagina wordt gevraagd om een bank te selecteren. Wie voor Axa, Argenta, Belfius, BNP, ING of KBC kiest krijgt daarna een webpagina te zien waarbij een debetkaartnummer wordt gevraagd en de vervaldatum. Op de pagina wordt het logo van de bank gebruikt en het logo van Itsme, waardoor het lijkt alsof de bezoeker wordt doorgestuurd naar de bankwebsite vanuit Itsme. De gegevens die op deze webpagina worden ingevoerd komen terecht bij de gebruiker van het betaalfraudepanel. De gebruiker van het betaalfraudepanel kan vervolgens met deze gegevens proberen in te loggen op de echte bankwebsite. Bij het inloggen wordt om een verificatiecode oftewel aanmeldcode, gevraagd. De gebruiker van het panel vraagt vervolgens aan de bezoeker van de nagemaakte Itsme-pagina om de aanmeldcode te genereren via diens kaartlezer. Op deze manier kan de gebruiker van het betaalfraudepanel inloggen op het bankaccount van de bezoeker van de nagemaakte Itsme-pagina.

[verdachte 3] heeft aan de politie verklaard dat hij via Telegram lijsten met telefoonnummers van voornamelijk klanten van Belgische banken had gekocht. Naar die telefoonnummers stuurde hij een sms-bericht waarin stond dat het beoogde slachtoffer zijn of haar Itsme-account opnieuw moest activeren, met daarbij een frauduleuze link. Later is [verdachte 3] op Telegram in contact gekomen met een persoon met de gebruikersnaam ‘EXP’, die ervoor kon zorgen dat een link naar de nepwebsite voor een bepaalde periode als advertentie bovenaan de Google zoekresultaten zou verschijnen, wanneer bepaalde trefwoorden in Google werden ingevoerd, zoals ‘Argenta’ of ‘Bpostbank aanmelden.

Uit de Telegram-groepschat ‘Andere Saus 2.0’, waaraan de verdachte, [verdachte 3] en [verdachte 2] deelnamen, blijkt dat zij beurten verdeelden wanneer een potentieel slachtoffer op een frauduleuze link had geklikt. Wanneer op de hiervoor omschreven wijze toegang was verkregen tot de internetbankieromgeving van een slachtoffer, werd geprobeerd geld van de bankrekening van het slachtoffer over te maken naar de bankrekening van derden. Deze derden, zogenoemde geldezels, waren personen die [verdachte 3] had gevonden via tussen personen die hij kende van Telegram, schuilgaande onder de gebruikersnamen ‘Phantom’ en ‘3AKABOUZ’. Ook werd geprobeerd om met banktegoeden van slachtoffers cryptovaluta te kopen bij Bitvavo of Litebit, die ten bate kwam van de cryptowallet van een geldezel. Phantom en 3AKABOUZ kregen voor het aanleveren van de geldezels een vergoeding van 50% van de opbrengst van de fraude. De resterende 50% werd verdeeld tussen [verdachte 3], de verdachte en de derde persoon ( [verdachte 4] dan wel [verdachte 2] ). Zij kregen dus een zesde deel van de totale opbrengst. Dit werd uitbetaald als cryptovaluta in hun eigen wallet. [OJ(J3]

Gedeeltelijke vrijspraak en bewezenverklaring

De rechtbank overweegt dat uit die chatberichten blijkt weliswaar van enige betrokkenheid van de verdachte, maar de rechtbank kan op basis van die chatberichten alleen niet buiten redelijke twijfel vaststellen dat de verdachte dat eerste betaalfraudepanel ook daadwerkelijk heeft verworven of voorhanden gehad. De rechtbank zal de verdachte dan ook vrijspreken met betrekking tot deze periode en de betrokkenheid van verdachte bij het eerste betaalfraudepanel. Wel acht de rechtbank bewezen dat de verdachte tezamen en in vereniging met anderen een betaalfraudepanel heeft verworven en voorhanden gehad.

Door het bedienen van het betaalfraudepaneel en versturen sms-berichten met frauduleuze links heeft de verdachte zich schuldig gemaakt aan oplichting. Ook acht de rechtbank het rechtbank wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte zich tezamen en in vereniging met anderen schuldig heeft gemaakt aan diefstal in vereniging met behulp van een valse sleutel van geldbedragen tot een totaal € 48.050,64.

Met de door middel van oplichting verkregen gegevens is door de verdachte en zijn mededader(s) ingelogd op de internetbankieromgeving van de hierboven genoemde slachtoffers, alvorens de genoemde geldbedragen te stelen. Daarmee is binnengedrongen in een (deel van een) geautomatiseerd werk, namelijk de servers van de beveiligde internetbankieromgeving van de bank. Nu de verdachte en zijn mededader(s) dat hebben gedaan met inloggegevens tot het gebruik waarvan zijn niet bevoegd waren, en door zich voor te doen als geautoriseerde klanten van de bank, is sprake van een valse sleutel en een valse hoedanigheid.

Witwassen en cryptocurrencies

De verdachte heeft verklaard dat deze geldbedragen van de bankrekeningen van slachtoffers werden overgemaakt naar de bankrekeningen van derden, dan wel dat daarmee cryptovaluta werden gekocht ten bate van de cryptowallets van derden, alvorens de verdachte en de anderen delen van de opbrengst zelf in de vorm van cryptovaluta in hun wallet binnenkregen. De verdachte wist dat dit geld uit misdrijf afkomstig was, immers heeft hij die misdrijven zelf (mede)gepleegd. Door de geldbedragen over te maken naar andere bankrekeningen en daarna als cryptovaluta aan zichzelf en zijn mededaders te laten uitbetalen, of deze direct om te zetten in cryptovaluta en een deel naar zijn wallet en de wallets van zijn mededaders over te boeken, heeft hij de herkomst van deze geldbedragen verhuld. Daarmee heeft de verdachte zich (ook) tezamen en in vereniging schuldig gemaakt aan het witwassen van een geldbedrag van in totaal € 48.050,64. Het dossier biedt aanknopingspunten dat veel geldbedragen zijn buitgemaakt. Echter, anders dan bij [verdachte 3] en [verdachte 4], is bij de verdachte geen nader onderzoek gedaan naar zijn eigen bankrekeningen of cryptowallets, waaruit zou kunnen blijken dat hij over (aanzienlijke) vermogensbestanddelen beschikt. Gelet op dit alles kan de rechtbank niet met voldoende zekerheid en nauwkeurigheid vaststellen dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het witwassen van meer dan € 48.050,64.

De rechtbank oordeelt ook de verdachte heeft deelgenomen aan een criminele organisatie. De rechtbank oordeelt dat de in de tenlastelegging genoemde ‘Phantom’, ‘Exp’ en ‘3AKABOUZ’ wel een bijdrage hebben geleverd aan het plegen van de misdrijven waarop de organisatie was gericht, maar dat het dossier onvoldoende aanknopingspunten biedt om vast te stellen dat zij hebben deelgenomen aan deze organisatie.

Straf

Op vrijwillige basis is de verdachte begonnen met een psychologisch behandeltraject bij behandelcentrum Fier. Daar is hij gediagnostiseerd met PTSS, een paniekstoornis, een ongespecificeerde persoonlijkheidsstoornis, een stoornis in cannabisgebruik en problemen verband houdend met justitiële maatregelen. Gezien de door behandelcentrum Fier vastgestelde DSM-5 diagnose staat de reclassering negatief tegenover de oplegging van een gevangenisstraf. Voor een taakstraf ziet de reclassering geen contra-indicaties. De rechtbank ziet in het voorgaande aanleiding om af te wijken van het genoemde uitgangspunt van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van een jaar. De rechtbank legt ook een taakstraf van 360 uur op en de verdachte moet een schadevergoeding betalen.

Veroordelingen voor bankhelpdeksfraude

Op 28 maart 2023 veroordeelde de rechtbank Limburg enkele verdachten voor bankhelpdeskfraude (ECLI:NL:RBNNE:2023:476). Bankhelpdeskfraude is een vorm van oplichting waarbij de daders zich voordoen als bankmedewerkers.

De aangiften van een slachtoffer uit Brunssum en Valkenburg vormden het startpunt van een opsporingsonderzoek dat zich richtte op zogeheten bankhelpdeskfraude. Al snel bleken er op diverse plaatsen in Nederland soortgelijke feiten gepleegd te zijn en werd het onderzoek van de politie uitgebreid. De verdachte en medeverdachte zijn in dit onderzoek als mogelijke daders naar voren gekomen. De rechtbank ziet zich voor de vraag gesteld of bewezen kan worden dat de verdachte als (mede)dader betrokken is geweest bij in totaal 19 zaken van bankhelpdeskfraude.

Uit de bewijsmiddelen leidt de rechtbank af dat in een periode van enkele maanden op verschillende plekken in Nederland soortgelijke gevallen van zogenoemde bankhelpdeskfraude hebben plaatsgevonden. De verdachte heeft bekend dat hij bij vijf van deze gevallen van bankhelpdeskfraude betrokken is geweest. Dit zijn de feiten waarbij hij ook op camerabeelden is herkend. De verdachte ontkent zijn betrokkenheid bij de andere feiten. Na uitgebreide bewijsoverwegingen acht de rechtbank de verdachte schuldig aan oplichting.

De verdachte en/of een van zijn mededaders heeft telefonisch contact gezocht met de beoogde slachtoffers. Aan de slachtoffers werd telkens voorgehouden dat de bank had ontdekt dat er mogelijk fraude werd gepleegd met de bankrekening van de slachtoffers en aan hen werd de helpende hand geboden. Zo hebben verdachte en zijn mededaders het vertrouwen van de slachtoffers gewonnen. Door leugens en verzinsels hebben de daders de slachtoffers ertoe gezet om hun bankpassen en bijbehorende pincodes af te staan. Met de aldus verkregen bankpassen en pincodes werd er vervolgens in rap tempo geld gepind en goederen aangeschaft. Tegen de tijd dat de slachtoffers erachter kwamen dat er iets niet in orde was, was het leed al geschied.

De rechtbank neemt het de verdachte kwalijk dat hij, samen met anderen, op zulke doortrapte en slinkse wijze geld afhandig heeft gemaakt van vele slachtoffers. Slachtoffers die overigens niet willekeurig werden uitgekozen. Integendeel. Zij werden gekozen op basis van overlijdensadvertenties. Het ging dan om mensen op hoge leeftijd, die kort daarvoor hun partner verloren waren. Hun (verdere) gegevens werden erbij gezocht en benaderd.

De rechtbank neemt het de verdachten zeer kwalijk dat zij welbewust kozen voor deze kwetsbare slachtoffers. Verdachte en zijn mededaders waren kennelijk maar uit op één ding: snel, veel geld verdienen, waarbij op geen enkele wijze oog is geweest voor de kwetsbaarheid en de belangen van de slachtoffers. Door hun geraffineerde wijze van oplichting hebben verdachte en zijn mededaders niet alleen geld van de slachtoffers afgenomen, maar ook hun gevoel van vertrouwen en veiligheid, zoals ook blijkt uit de aangiftes van de slachtoffers.

Gelet op de ernst van de feiten die de verdachte heeft gepleegd, het aantal slachtoffers en de slinkse wijze van handelen, kan naar het oordeel van de rechtbank niet worden volstaan met een andere straf dan een vrijheidsbenemende straf die de duur van het reeds ondergane voorarrest overschrijdt.

De rechtbank veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf van 30 maanden, waarvan 15 maanden voorwaardelijk en tot het betalen van een schadevergoeding.

Ook de rechtbank Noord-Holland veroordeelde (ECLI:NL:RBNNE:2023:476) op 7 februari 2023 een verdachte voor oplichting. In deze zaak over bankhelpdeskfraude volgt uit de aangiftes dat de slachtoffers waren door een zogenaamde bankmedewerker, met de mededeling dat er een probleem was met hun bankrekening. Zo zou er geld zijn afgeschreven door iemand anders of zou dit zijn geprobeerd.

Aangevers zouden de ‘bankmedewerker’ vervolgens moeten helpen om dit probleem op te lossen, waarvoor ze een Remote Acces Tool (RAT) zoals ‘Anydesk’ moesten installeren zodat de ‘bankmedewerker’ kon meekijken in de internetbankierenomgeving. Uiteindelijk werd er geld overgemaakt door aangever of door de ‘bankmedewerker’ naar een andere rekening, terwijl aangevers hierover niet meer konden beschikken.

In de zaak zitten veel digitale bewijsmiddelen. De rechtbank stelt vast dat de telefoonnummers en de telefoons die zijn gebruikt bij ten laste gelegde feiten, op verschillende manieren zijn te herleiden naar verdachte. Deze telefoonnummers stralen veelal masten aan in Assen, waar verdachte woonachtig is. Het telefoonnummer dat verdachte privé gebruikte telefoonnummer was blijkens de mastgegevens zeer vaak in de directe omgeving van een telefoon waarmee de telefoongesprekken met aangevers en andere potentiële slachtoffers werden gevoerd. Daarnaast is er door middel van een IMSI-catcher gebleken dat een van de aan verdachte te koppelen telefoons aanwezig was bij zijn woning aan een adres in Assen.

Uit de camerabeelden en telefoongegevens die vervolgens zijn verkregen, is gebleken dat verdachte thuis was op het moment dat er telefoongesprekken werden gevoerd. Op een datum is waargenomen dat deze gesprekken stopten toen verdachte zijn woning kort verliet en dat de gesprekken vervolgens werden hervat toen verdachte weer thuis was. Er zijn geen andere personen gezien op de camerabeelden.

Ook beschikte verdachte over PayPal-accounts die zijn gelinkt aan fraude. Op een van de telefoons van verdachte die zijn onderzocht zijn ook aanwijzingen gevonden die duiden op betrokkenheid bij bankhelpdeskfraude. Er zijn lijsten aangetroffen met duizenden telefoonnummers, zogeheten ‘leads’, die veelal worden gebruikt door (cyber)criminelen om mensen op te lichten. Op diezelfde telefoon zijn ook actieve groepschats op de applicatie Telegram gevonden, waarin werd gehandeld in merkkleding, creditcards, pinpassen en phishing-panels. Deze aangeboden goederen zijn doorgaans van misdrijf afkomstig of kunnen gebruikt worden bij het plegen van misdrijven.

De rechtbank overweegt dat de verdachte zich met anderen gedurende vier maanden schuldig gemaakt aan bankhelpdeskfraude, waarbij tientallen personen zijn gedupeerd met een totaal schadebedrag van ongeveer € 300.000. De rechtbank veroordeeld de verdachte voor 54 maanden gevangenisstraf. Ook moet de verdachte onder andere een schadevergoeding betalen aan de Rabobank van € 257.371,33.

Veroordeling voor ponzifraude met crypto’s

Op 20 maart 2023 veroordeelde de rechtbank Overijssel een verdachte voor een zogenoemde ‘ponzifraude’ (ECLI:NL:RBOVE:2023:991). In deze strafzaak staat het strafrechtelijk onderzoek “Geppetto” centraal. Dit onderzoek is aangevangen naar aanleiding van artikelen in landelijke kranten en, aanvankelijk, zestien aangiften van oplichting tegen verdachte en/of de eerder genoemde rechtspersonen. Kopers van miners zouden zijn opgelicht.

Door het bedrijf (‘bedrijf 1’) werden Bitcoinminers aangeboden. Deze miners konden worden aangekocht, waarbij aan de koper een koopovereenkomst werd toegestuurd waarin het serienummer van de aangeschafte miner stond vermeld. De koper zou volgens die koopovereenkomst te allen tijde eigenaar blijven van de miner. Daarnaast kon de koper een servicecontract voor de miner afsluiten bij het een ander bedrijf (‘bedrijf 2’). De aangeschafte miner zou vervolgens in een miningfarm worden geplaatst.

De opbrengst zou vervolgens per miner ongeveer 0,3 Bitcoin tot 0,4 Bitcoin per maand bedragen. De Bitcoinkoers heeft op zijn top in december 2017 een waarde van circa $ 20.000,– per Bitcoin behaald. Dit brengt met zich dat het rendement van een computer bijna $ 6.000,– per maand zou zijn geweest. Uit de aangiften volgt dat er geen of te lage rendementsuitkeringen zijn gedaan.

Uiteindelijk is er niets meer aan de eigenaren van de miners uitgekeerd. De FIOD heeft geconcludeerd dat er nooit een miningfarm met miners heeft bestaan. Voor zover er ‘rendementsuitkeringen’ zijn gedaan, zouden deze gefinancierd zijn uit de betalingen voor de aankoop van miners door latere klanten. Daarnaast heeft verdachte zich volgens het Openbaar Ministerie schuldig gemaakt aan gewoontewitwassen.

De rechtbank overweegt dat de verdachte voornamelijk zelf, namens de betrokken rechtspersonen, een voorstelling van zaken heeft gegeven die niet in overeenstemming was met de werkelijkheid. Die rooskleurige voorstelling van zaken heeft een niet te ontkennen aantrekkingskracht gehad op aangevers. Zij zijn, op basis van die voorstelling, bewogen om in zee te gaan met [bedrijf 1] en [bedrijf 2] en dachten eigen miners te hebben aangeschaft met het geld dat zij hadden overgemaakt.

De verdachte hield – onder andere – klanten voor dat hij miners op voorraad had, maar dit was bij zijn eerste klant al niet het geval. Er kwamen daarna nog veel meer klanten die miners bestelden, maar het antwoord op de vraag hoe verdachte de vraag aan miners dan wilde gaan opvangen luidde bij de FIOD: ‘daar was eigenlijk geen plan voor’. Hoewel verdachte aan personen vertelde dat er een miningfarm was, was dit geenszins het geval. De rechtbank stelt op basis op basis van uitgebreide overwegingen dat de verdachte mondeling en schriftelijk bedrieglijke mededelingen heeft gedaan over het investeren in miners, de hoeveelheid miners die op voorraad waren, de opbrengsten van het minen, de dienstverleningskosten, het bestaan van een miningfarm die om verzekeringstechnische redenen geheim moest blijven en het beheer van de miners door specialisten. Ook stelt de rechtbank vast dat aan meerdere personen betalingen zijn gedaan onder vermelding van ‘rendement’, terwijl het in werkelijkheid niet om rendementen ging die afkomstig waren uit het minen van Bitcoins maar om opbrengsten uit de latere inleg door participanten die geloofden dat zij miners hadden gekocht die hen op een later moment ook rendement zouden opleveren.

De rechtbank stelt vast dat de verdachte feitelijk leiding heeft gegeven aan de door [bedrijf 1] en [bedrijf 2] gepleegde oplichting. Omdat enkel verdachte de feitelijke beschikkingsmacht had over de door deze bedrijven ontvangen geldbedragen, is de rechtbank van oordeel dat verdachte in de periode van 12 januari 2017 tot en met 21 november 2018 in Nederland een geldbedrag van in totaal € 2.533.231,68 heeft verworven en voorhanden heeft gehad, terwijl dit onmiddellijk uit enig eigen misdrijf afkomstig was. Het geldbedrag betreft immers de totale opbrengst van de onder feit 1 bewezen verklaarde ponzifraude. Omdat de rechtbank niet ten aanzien van het gehele geldbedrag kan vaststellen dat sprake is geweest van verhullingshandelingen, acht de rechtbank ten aanzien van het totaalgeldbedrag van € 2.533.231,68 in ieder geval eenvoudig witwassen zoals bedoeld in artikel 420bis.1 Sr wettig en overtuigend bewezen.

De rechtbank overweegt dat ‘hoewel van een investeerder in miners de hoogst mogelijke voorzichtigheid mag worden verlangd en mag worden verwacht dat deze weet dat het investeren in miners risico’s met zich brengt’, de verdachte enkel en alleen uit eigen financieel gewin op een gewiekste en bedrieglijke wijze grof misbruik gemaakt van het vertrouwen dat het publiek heeft in het maatschappelijk en economisch verkeer. Naast de gevangenisstraf van 40 maanden moet de man ook een schadevergoeding betalen van in totaal bijna 2 miljoen euro.

Witwassen van bitcoins en Monero ter waarde van 12 miljoen euro

Op 23 maart 2023 heeft de rechtbank Rotterdam een verdachte veroordeeld voor het medeplegen van gewoontewitwassen van een geldbedrag van 354.000 euro en een zeer grote hoeveelheid cryptomunten, ter waarde van in totaal – op enig moment – € 12.000.000 euro (ECLI:NL:RBROT:2023:2839). De uitspraak is met name interessant vanwege de manier waarop de verdachte wordt gedwongen zijn bitcoins en monero’s op te geven. Ook is het één van de weinige (gepubliceerde) vonnissen, waarbij witwassen met Monero wordt bewezen.

Voor beoordeling van het delict witwassen in de zin van artikel 420bis en 420ter Sr past de rechtbank de zogenoemde 6-stappen toets toe en overweegt als volgt.

Stap 1: Geen direct bewijs voor een gronddelict:

Met de officier van justitie en de verdediging is de rechtbank van oordeel dat er geen bewijs is voor een concreet gronddelict dat de bron vormt voor de in de tenlastelegging opgenomen vermogensbestanddelen.

Stap 2: Vermoeden van witwassen:

In het dossier bevinden zich FIU-meldingen over ongebruikelijke transacties in de vorm van girale overboekingen van in totaal € 170.000,- met onbekende bron, een TCI-melding dat de verdachte in de cocaïnehandel zit en zorg draagt voor de logistieke ondersteuning en een ‘klikbrief’ aan de FIOD. Deze brief bevatte een anonieme tip dat de verdachte zwart contant geld heeft dat hij omzet in bitcoins. Verder bevat het dossier informatie uit de systemen van de Belastingdienst waarin staat dat de verdachte in box 3 een vermogen aan cryptomunten heeft opgegeven van € 290.000,- in 2017 en € 6.620.000,- in 2018. Zijn bruto looninkomsten bedroegen volgens de aangifte over de jaren 2016 tot en met 2018 respectievelijk: € 62.862, € 55.067,- en € 27.522,-. Bij de verdachte is een bedrag van ruim € 80.000 aan contanten gevonden. Op de zeven bankrekeningen op naam van de verdachte komt ruim € 800.000 afkomstig van crypto transacties binnen, terwijl dit op de twee zakelijke rekeningen ruim € 45.000 euro is.

De rechtbank is van oordeel dat de grote vermogenstoename niet in relatie staat tot loon- of andere bekende inkomsten en dat hiermee sprake is van een onverklaarbaar vermogen en dat dit een vermoeden van witwassen rechtvaardigt. Dit wordt versterkt door het aangetroffen contante geld en het feit dat op de privé rekeningen van de verdachte veel meer geld van cryptotransacties binnenkwam dan op zijn zakelijke rekeningen. Het omwisselen naar contant geld / omwisselen van cryptogeld kan gezien worden als het doorbreken van de papertrail. Vanwege de anonimiteit van de houder van cryptogeld is de herkomst van het geld niet te traceren. In het onderzoek is gezien dat de verdachte gebruik maakt van een grote variëteit aan wallet-software, cryptovaluta exchanges en hardware wallets wat ook weer leidt tot het doorbreken van de papertrail.

Gelet hierop mag van de verdachte worden verlangd dat hij een concrete, min of meer verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring geeft voor de herkomst van het vermogen en de bezittingen die op de tenlastelegging zijn opgenomen.

Stappen 3, 4 en 5: De verklaring van de verdachte en het onderzoek daarnaar:

De hiervoor genoemde looninkomsten zoals bij de Belastingdienst door de verdachte aangegeven over 2016 tot en met 2018 (en ook 2019 en 2020) zijn niet daadwerkelijk uit een dienstverband bij [bedrijf01] B.V. verkregen. De verdachte heeft hierover verklaard dat hij samen met de medeverdachte [medeverdachte01] een schijnconstructie van een fictief dienstverband heeft opgezet teneinde een hypotheek verstrekt te krijgen voor de aanschaf van een woning. Aan de verdachte werd per bank een fictief loon betaald, dat hij eerder contant aan de medeverdachte had (doen) afge(ge)ven. De verdachte heeft verklaard dat hij zelf contant geld bracht of liet brengen aan [medeverdachte01] en dat (ook) dit geld afkomstig was uit de verkoop van PGP-telefoons.

De verklaring van de verdachte dat zijn vermogen deels afkomstig is van de opbrengsten van de legale handel in PGP-telefoons en deels uit vermogen dat hij heeft vergaard door de handel in cryptomunten en de sterk toegenomen waarde daarvan, is niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk en licht dat nader toe.

De verdachte betwist verder dat 295 bitcoins die zichtbaar zijn in een Ledger Live wallet database die is aangetroffen op de Macbook die in beslag is genomen in de door de verdachte gehuurde woning in Spanje, van hem zijn. Hij stelt anderen op 12 december 2017 geholpen te hebben deze bitcoins via de Macbook over te maken naar een persoonlijke hardware wallet en dat de bitcoins zo in de database zijn gekomen. Deze verklaring valt niet te rijmen met de bevindingen ten aanzien van deze bitcoins. Daaruit blijkt dat de bitcoins op 12 december 2017 in de aangetroffen accounts worden gestort en er voor 13 maart 2018 geen uitgaande transacties plaatsvinden. Op 3 november 2020, de dag van de doorzoeking, bedroeg het saldo 127 bitcoins. Uit een analyse van de bitcoin transacties die vooraf zijn gegaan aan de transacties op 12 december 2017 blijkt dat een deel van de bitcoins afkomstig is van zogenaamde Darkmarkets en via adressen die aan verdachte te linken zijn uiteindelijk op 12 december 2017 in de Ledger wallet komen. Ook ten aanzien van deze bitcoins heeft verdachte geen legale bron aannemelijk gemaakt.

Stap 6: Conclusie:

De resultaten van het door het OM verrichte nadere onderzoek zijn van dien aard dat mede op basis daarvan geen andere conclusie mogelijk is dan dat de ten laste gelegde voorwerpen onmiddellijk of middellijk uit enig misdrijf afkomstig zijn.

Straf

De verdachte wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van 40 maanden en gaat over tot verbeurdverklaring van diverse cryptomunten ter waarde van 750.000 euro. Met betrekking tot de vordering van de officier van justitie voor de uitlevering en verbeurdverklaring van de bitcoins en monero’s overweegt de rechtbank het volgende.

Tijdens de doorzoeking in de woning van verdachte in Spanje op 3 november 2020 is een zwarte laptop (Macbook) in beslag genomen. Deze laptop werd door de verdachte gebruikt en behoort hem toe. Op de deze laptop werd een Ledger Live wallet/database aangetroffen met ingaande en uitgaande transacties. Op 12 december 2017 werden 295 bitcoins op de wallet ontvangen. Het saldo van de wallet bedroeg 127 bitcoins op 3 november 2020, de dag van de doorzoeking. Deze 127 bitcoins zijn via meerdere transacties overgemaakt in de periode van 1 februari 2021 tot en met 3 juli 2021.

Op de laptop was ook een recovery code aanwezig van een zogeheten ‘Monero Freewallet’. Op 15 januari 2021 was een positief saldo op de wallet aanwezig was van totaal 546 monero met een waarde van ongeveer $90.000,-. De verdachte kon op de dag van de doorzoeking over deze cryptocurrency beschikken zodat deze hem in strafrechtelijke zin toebehoren. Deze 127 bitcoins en 546 monero zullen worden verbeurd verklaard, nu ook dit voorwerpen zijn waarmee het strafbare feit onder 1 is begaan.

De verdachte wordt de keuze gelaten om het OM binnen 2 weken na het onherroepelijk worden van dit vonnis de volledige beschikkingsmacht over de bitcoins en monero te verschaffen, dan wel binnen 2 weken na het onherroepelijk worden van dit vonnis de geschatte waarde te betalen. De rechtbank stelt de waarde van de 127 bitcoins en 546 monero vast tegen de koerswaarde daarvan op de datum van de uitspraak, subsidiair te vervangen door 12 maanden vervangende hechtenis bij niet voldoen hieraan.

Cybercrime jurisprudentieoverzicht juli 2021

6 juli 2021jjoerlemans

Rechter-commissaris geeft toestemming voor inloggen in account van verdachte

Op 2 juli 2021 heeft de rechtbank Den Haag een beschikking gepubliceerd (ECLI:NL:RBDHA:2021:6770) (van 14 mei 2021) over verrichten van onderzoek: ‘Inloggen op een geautomatiseerd werk en vastleggen van daarin verwerkte gegevens’ op grond van artikel 181 juncto 177 Sv. De rechter-commissaris acht dit mogelijk op grond van artikel 126ng lid 2 Sv.

De rechter-commissaris overweegt dat er vier mogelijkheden zijn om de inhoud van een digitaal account veilig te stellen:

met toestemming van de verdachte op grond van artikel 32 onder b van het Cybercrimeverdrag;
door middel van een netwerkzoeking op grond van artikel 125j Sv;
door middel van een vordering aan de aanbieder op grond van artikel 126ng lid 2 Sv;
met toepassing van de hackbevoegdheid als bedoeld in artikel 126nba Sv.

Over de eerste mogelijkheid verschaft de vordering geen informatie. De rechter-commissaris heeft kennisgenomen van het proces-verbaal van verhoor en leidt daaruit af dat de verdachte geen toestemming heeft gegeven.

Over de tweede mogelijkheid is in de vordering vermeld dat ten tijde van de doorzoeking in de woning van de verdachte een netwerkzoeking is gedaan, maar dat daarbij de betreffende gegevens niet zijn bemachtigd. Terecht wordt daaraan toegevoegd dat een netwerkzoeking na de doorzoeking niet meer mogelijk is. Er wordt nieuwe wetgeving voorbereid (zie het wetsvoorstel Innovatiewet Strafvordering), maar ook daar zou de onderhavige situatie niet onder vallen, omdat de tablet al sinds oktober 2020 in het bezit van de politie is. Ik vind het overigens opmerkelijk dat in het wetsvoorstel geen machtiging van een rechter-commissaris is vereist voor het achteraf inloggen in een account met rechtmatig verkregen inloggegevens, gezien de ernstige privacy-inbreuk die daarbij plaatsvindt (zoals ik in dit artikel en deze annotatie heb betoogd, maar kennelijk niet overtuigend genoeg). Volgens het voorstel mag ‘een dergelijke netwerkzoeking na inbeslagneming de eerste drie dagen zelfstandig kan worden bevolen door een officier van justitie. De periode van drie dagen kan worden verlengd, maar daarvoor vereist dit voorstel een machtiging van de rechter-commissaris’.

Over de derde mogelijkheid staat in de vordering beschreven dat deze is onderzocht, maar niet tot het gewenste resultaat kon leiden. In dat kader is een rechtshulpverzoek gedaan aan de Verenigde Staten teneinde de inhoud van de Messenger berichten te achterhalen. De rechter-commissaris heeft dit rechtshulpverzoek ingezien. Uit navraag bij de officier van justitie is gebleken dat het rechtshulpverzoek niet is doorgezet, omdat op voorhand duidelijk zou zijn dat niet werd voldaan aan het (door de Amerikaanse autoriteiten gestelde) vereiste van ‘probable cause’, de eis dat de inhoud van de opgevraagde informatie ziet op het gepleegde misdrijf.

De vierde mogelijkheid wordt in de vordering niet benoemd. Het betreft het onder strenge voorwaarden heimelijk en op afstand binnendringen in een geautomatiseerd werk, “een verstrekkende bevoegdheid”, aldus de rechter-commissaris. In de beschikking wordt er niet op ingegaan waarom van de inzet van deze bevoegdheid geen sprake is. De hackbevoegdheid kan toch gewoon aangevraagd worden en dan ligt het toch voor de hand dat toestemming wordt verkregen of mis ik hier iets??

Vervolgens overweegt de rechter-commissaris dat de inbreuk voor de privacy bij het vastleggen van de gegevens door middel van een vordering op grond van artikel 126ng lid 2 Sv of door het inloggen op Facebook en vastleggen van Messenger berichten ‘niet wezenlijk verschillen’. De rechter-commissaris gaat daarom akkoord met het inloggen op het account van de verdachte en vastleggen van de gegevens op grond artikel 126ng lid 2 Sv. Het vastleggen van gegevens door middel van inloggen levert overigens naar het oordeel van de rechter-commissaris geen (duidelijke) schending van de soevereiniteit op, omdat niet duidelijk is waar de gegevens zijn opgeslagen en het vastleggen van de gegevens heel gericht plaatsvindt binnen een bepaalde tijdsperiode.

Veroordeling voor maken van ‘phishing panels’

Op 1 juli 2021 heeft de rechtbank Den Haag een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBDHA:2021:6678) voor het maken en verkopen van phishing panels en witwassen van bitcoins. De uitspraak staat bol van de interessante details over de modus operandi van de dader en het opsporingsproces van de politie. De belangrijkste delen worden hieronder uitgelicht.

De verdachte maakte zogeheten ‘tikkiepanels’ en ‘phishingpanels’. Hiermee wordt bedoeld software waarmee het mogelijk is om websites te maken die lijken op de inlogpagina’s van de internetbankieromgeving van banken. Voor de beheerder van het panel is het mogelijk om met op die websites ingevoerde gegevens de controle te krijgen over bankrekeningen en daarmee betalingen te doen.

De zaak kwam aan het licht door een inbeslaggenomen mobiele telefoon waarop een Telegram-chatsessie stond waarbij bleek dat een persoon – die zich ‘Haiku’ noemde – een phishingpanel aanbood die betaalverzoekpagina’s van verschillende banken kon maken. Er werd overeenstemming bereikt over de prijs van het panel en door Haiku werd een bestand met daarin het panel verstuurd aan de andere persoon. Later gaf Haiku instructies voor gebruik van het panel. Op het beheergedeelte kan de gebruiker inloggen. Vervolgens heeft de gebruiker de mogelijkheid om zogenaamde ‘betaallinks’ aan te maken. Wanneer een beoogd slachtoffer een betaallink opent, krijgt hij een webpagina te zien die uiterlijk vrijwel gelijk is aan de werkelijke online betaalomgeving van een bank. Wanneer het slachtoffer zijn bankgegevens invult krijgt hij een scherm te zien waaruit blijkt dat even gewacht moet worden. Op dit moment krijgt de gebruiker van het panel in het beheergedeelte de melding dat er een slachtoffer online is. De gebruiker kan zien welke gegevens het slachtoffer heeft ingevoerd. Terwijl het slachtoffer nog aan het wachten is, kan de gebruiker deze gegevens gebruiken om in te loggen bij de bank van het slachtoffer of een iDeal-betaling te verrichten. Voor het doen van een betaling is over het algemeen nog een extra code nodig. Per bank kunnen de vervolgstappen in het panel worden verwerkt om ook deze code te verkrijgen.

Naar aanleiding hiervan is door de politie een onderzoek ingesteld naar de identiteit van Haiku. Na uitgebreid onderzoek in open bronnen, waarbij verschillende aliassen, nicknames en emailadressen door de politie met elkaar in verband konden worden gebracht, is de verdachte in beeld gekomen. Het dataverkeer op het IP-adres van de internetaansluiting op het huisadres van de verdachte is vervolgens enige tijd getapt en ook zijn telefoongesprekken zijn getapt. Uiteindelijk is de verdachte op 19 oktober 2020 aangehouden in zijn slaapkamer, in de woning van zijn moeder in Almelo. Zijn computer stond aan en werd live doorzocht. Er waren diverse programma’s geopend, waaronder een browser waarop een website met ‘developers tools’ van een tikkiepanel was geopend, en het programma Visual Studio met daarin een programmeercode waarin de woorden ‘rabobank’, ‘inloggen’, ‘pincode veranderen’ voorkwamen.

Op de computer van de verdachte zijn veel chatberichten van het programma Telegram aangetroffen. Deze zijn door de politie geanalyseerd. Daaruit is gebleken dat de verdachte voor zijn panels onder meer werd betaald in bitcoins. Uit de berichten valt op te maken dat zodra de verdachte een panel klaar had, hij een bitcoinadres voor de betaling naar de afnemer stuurde. Als hij de bitcoins had ontvangen, stuurde hij via Telegram het panel naar de afnemer. Vanaf 23 januari 2019 heeft de verdachte 97 bitcoinadressen naar andere Telegramgebruikers gestuurd in gesprekken waarin de aanschaf van panels werd besproken. De politie heeft op deze manier 49 verschillende afnemers gevonden die een of meerdere panels hebben afgenomen van de verdachte. In deze zaak heeft de verdachte zich laten betalen in bitcoins, die bitcoins omgezet in giraal geld en dit geld uitgegeven. Aangezien later bewezen werd geacht dat de bitcoins uit misdrijf zijn verkregen is er sprake van witwassen.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn panels als de onderhavige technische hulpmiddelen die hoofdzakelijk zijn ontworpen tot het plegen van computervredebreuk. Immers zijn de panels specifiek ontworpen om gegevens te verkrijgen teneinde daarmee onbevoegd in te loggen op een internetbankieromgeving. De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte deze technische hulpmiddelen heeft vervaardigd, verkocht, verspreid en voorhanden gehad.

Naar aanleiding van gegevens die zijn aangetroffen op de computer van de verdachte, in het bijzonder Telegramchats, is de verdenking ontstaan dat de verdachte niet alleen panels heeft ontworpen en verkocht, maar ook zelf, samen met anderen, van de door hem ontworpen panels gebruik heeft gemaakt om fraude te plegen. De politie heeft verbanden gelegd met de gegevens op de computer van de verdachte en diverse aangiftes van fraude. Ook heeft de politie bij ING Bank fraudedossiers opgevraagd waarin het IP-adres van het huisadres van de verdachte voorkwam. De rechtbank acht bewezen dat de verdachte zich ook schuldig heeft gemaakt aan fraude, op basis van het panel dat open stond op de computer van de verdachte ten tijde van zijn aanhouding, de vele Telegramchats die gaan over phishing en het aantreffen van lijsten met telefoonnummers en chats over het in bulk verzenden van SMS-berichten.

De 20-jarige verdachte is veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaar, waarvan 1 jaar voorwaardelijk, en een proeftijd van 3 jaar. Als bijzondere voorwaarde is o.a. de interventie Hack_Right opgelegd. De interventie Hack_Right is specifiek ontwikkeld om recidive te voorkomen en het cybertalent van jongeren verder te ontwikkelen. De verdachte zou in de ICT kunnen werken bij een door Hack_Right aangedragen bedrijf, waarbij hij begeleiding krijgt. Het begeleidingstraject richt zich onder meer op welke regels er online gelden (juridisch en ethisch) en met welke reden, er wordt stilgestaan bij de impact op slachtoffers en er wordt gekeken hoe een deelnemer zijn talent het beste kan inzetten.

Veroordeling medeplegen computervredebreuk en gewoontewitwassen

Op 12 mei 2021 heeft de rechtbank Midden-Nederland een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBMNE:2021:1877) voor verhandelen van (wederrechtelijk verkregen) inloggegevens met het doel daarmee computermisdrijven te plegen.

De zaak kwam aan het licht door een onderzoek van het Britse National Crime Agency. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat de beheerders van deze website de beschikking hadden gekregen over miljoenen inloggegevens die vermoedelijk afkomstig zijn van datalekken van een grote hoeveelheid (gehackte) websites. Bezoekers van de website weleakinfo.com konden tegen betaling de beschikking krijgen over deze inloggegevens

Aan de hand van onderzoek naar IP-adressen, PayPal-accountgegevens en informatie uit open bronnen op internet, ontstond er een verdenking tegen verdachte. Na zijn aanhouding ontkent de verdachte betrokkenheid bij het delict. De rechtbank stelt dat de verdachte en zijn mededader bij het verhandelen van de inloggegevens voor ogen hebben gehad dat deze werden gebruikt om de computermisdrijven als bedoeld in art. 138ab, eerste lid, 138b en 139c Sr. Dat blijkt onder meer uit de geplaatste advertenties op een website die bezoekers voorziet van informatie over en hacking tools. Zij spraken daarmee een doelgroep aan die met de inloggegevens computermisdrijven wilde plegen. Ook staat de verklaring haaks op de aangeboden ‘hashcrackservice’, waarvoor eveneens actief reclame werd gemaakt. Met deze service konden (betalende) gebruikers versleutelde (‘gehashte’) wachtwoorden kraken, waardoor zij dus achter het wachtwoord bij een gebruikersnaam konden komen. Ten slotte neemt de rechtbank de chatgesprekken tussen verdachte en zijn mededader in aanmerking.

Tegen betaling van abonnementsgeld kregen de gebruikers van de website gedurende een bepaalde periode toegang tot inloggegevens en de betalingen vonden plaats met gebruikmaking van onder andere PayPal en cryptocurrency. Gebleken is dat er op het op naam van verdachte en met de bedrijfsnaam geopende PayPal-account vanaf 21 augustus 2016 activiteiten zijn waargenomen. Uit het onderzoek naar het Coinbase-account gekoppeld aan het bedrijf volgt dat de laatste bitcointransactie plaatsvond op 15 januari 2020.

De opbrengsten uit de handel in inloggegevens kwamen, op diverse PayPal-accounts op naam van verdachte binnen en via duizenden verschillende bitcoinadressen. Gelden op een Duitse rekening op naam van de verdachte zijn door tussenkomst van een bitcoin exchange (Bitonic) en met gebruikmaking van betaaldienst TransferWise terechtgekomen op de ING-rekening van de verdachte. Verder is gebleken dat bijna tweederde van de inkomsten van de website via duizenden verschillende bitcoinadressen zijn verzonden naar de bitcoin mixing service bitcoinmixer.io. De rechtbank ziet deze handelingen met de opbrengsten uit de handel in inloggegevens als handelingen die de werkelijke aard, herkomst en vindplaats daarvan verbergen en/of verhullen en is sprake van het delict witwassen. Het gebruik van een bitcoinmixer wordt bovendien door de FIU aangemerkt als een witwastypologie. Gelet op de lange pleegperiode (ruim 3,5 jaar) en de vele transacties is de rechtbank van oordeel dat verdachte en zijn mededaders van het plegen van witwassen een gewoonte hebben gemaakt.

De rechtbank veroordeelt de verdachte voor een gevangenisstraf van 24 maanden, waarvan 12 maanden voorwaardelijk. De veroordeling ziet op het medeplegen van voorbereidingshandelingen gericht op het plegen van computercriminaliteit in art. 138ab, 138b en 139c Sr en het medeplegen van gewoontewitwassen. Overigens is het sinds 1 maart 2019 ook mogelijk te vervolgen voor het delict heling van gegevens in artikel 139g Sr.

Veroordeling voor hacken bankomgeving en witwassen

Op 1 juni heeft de rechtbank Gelderland een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBGEL:2021:2686) voor oplichting, computervredebreuk en witwassen.

De verdachte had de beschikking over persoons- en bankgegevens van ruim 19.000 personen (!). Er werd dagenlang gebeld naar beoogde slachtoffers waarbij een verdachte en zijn mededaders zich voordeden als medewerkers van een bank. Het bellen vond plaats vanuit twee belhokken, waarvan er één zelfs speciaal om die reden werd gehuurd. Ook werden er brieven uit naam van de banken verstuurd. Op deze manier werden er bankpassen, pincodes en inloggegevens van de slachtoffers ontfutseld. Na het bemachtigen van de gegevens en bankpassen werden er limieten verhoogd en bedragen overgeschreven en werd er zo snel mogelijk gepind. Het heeft er daarbij alle schijn van dat bewust oudere mensen werden benaderd nu op de laptop van verdachte lijsten zijn aangetroffen waarbij de personen waren gesorteerd op leeftijd.

De verdachte had een leidende rol in het hele proces van oplichting en de daaropvolgende computervredebreuk en intensief met de mededaders samengewerkt. De verdachte heeft, zoals hij zelf heeft verklaard, het plan bedacht om de oplichtingen te plegen, hij heeft de ‘leads’ verstrekt, een belhok (callcenter) gehuurd, de opbrengsten verdeeld en voor de uitbetalingen gezorgd. Bovendien werd verdachte er altijd van op de hoogte gesteld als het gelukt was om in te loggen in een persoonlijke bankomgeving van een slachtoffer. Hij regelde de uitbetaling aan de pinners en ging er zelf met een groot deel van de buit vandoor, aldus de rechtbank.

Gelet op de ernst van de feiten en de rol van verdachte hierbij is de rechtbank van oordeel dat een onvoorwaardelijke gevangenisstraf passend en geboden is. De rechtbank legt een gevangenisstraf op van 2 jaar, waarbij de leeftijd van het verdachte is meegewogen, het gegeven dat hij een ‘first offender’ is en hij de strafbare feiten heeft bekend.

Veroordeling tot poging tot hacken rioolwatersysteem van gemeente

Op 31 mei heeft de rechtbank Midden-Nederland een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBMNE:2021:2257) voor een poging tot computervredebreuk, het medeplegen van valsheid in geschrifte en verduistering.

De verdachte heeft getracht in te loggen op de server voor het beheer van de rioolwatervoorziening van de gemeente Lopik. Uit de aangifte namens de gemeente is gebleken dat het account van verdachte verwijderd was toen de poging werd gedaan en dat maakte een inlogpoging met zijn naam opvallend, omdat hij eerder werkzaam was als budgethouder bij de gemeente Lopik. De gedetailleerde bewijsoverwegingen over de inlogpoging in in de uitspraak zijn interessant. De politie trof een laptop aan, in plastic verpakt, samen met latex handschoenen en een oplader. Na onderzoek op de laptop zagen zij dat via “McDonalds Freewifi” verbinding werd gemaakt een website, waarbij gebruik werd gemaakt van de gebruikersnaam van de verdachte. Uit het dossier blijkt ook dat de telefoon van verdachte ongeveer een half uur voor de inlogpoging verbinding heeft gemaakt met de laptop, waarmee is geprobeerd in te loggen met een IP-adres dat gekoppeld is aan het adres van verdachte. Het is daarom niet aannemelijk geworden dat er derden betrokken zouden zijn.

De rechtbank acht de poging tot computervredebreuk daarmee overtuigend bewezen. Hij is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 maanden, waarvan 2 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar.

Cybercrime jurisprudentieoverzicht januari 2021

7 januari 2021jjoerlemans

Beslissingen in EncroChat-zaken

De rechtbank Amsterdam heeft op 18 december 2020 enkele belangrijke beslissingen genomen in de bekende EncroChat-zaken (het onderzoek wordt ‘26Douglasville’ genoemd) (Rb. Amsterdam 18 december 2020, ECLI:NL:RBAMS:2020:6443). De verdediging verzoekt tot toegang tot stukken uit een ander onderzoek (‘26Lemont’) om onderzoek te doen naar de rechtmatigheid van het onderzoek naar de EncroChat-hack ter nadere onderbouwing van hun verweer.

Kortgezegd meent het Openbaar Ministerie er geen aanleiding is om de door de verdediging gevraagde stukken aan het dossier toe te voegen, omdat een bevoegde rechterlijke autoriteit zowel in Frankrijk als in Nederland heeft getoetst of de gehanteerde werkwijze rechtmatig was. Toch blijft dan nog steeds onduidelijk wat de werkwijze precies was.

De rechtbank stelt kortgezegd dat het internationaal vertrouwensbeginsel impliceert dat het niet tot de taak van de Nederlandse strafrechter behoort om te toetsen of een door een andere EVRM-lidstaat uitgevoerd strafrechtelijk onderzoek in overeenstemming is met de in die lidstaat geldende rechtsregels (met verwijzing naar HR 5 oktober 2010, ECLI:NL:HR:2010:BL5629). Er hoeven past rechtsgevolgen te worden verbonden aan de vormverzuimen als het recht op een eerlijk proces onvoldoende kan worden gewaarborgd. De rechtbank vindt dat de verdediging onvoldoende onderbouwd waarom de stukken moeten worden versterkt. Persoonlijk heb ik begrip voor het pleidooi van de advocaten en tegelijkertijd begrijp ik de verwijzing naar staande jurisprudentie van de rechtbank. Het is een zaak die ik zeker met interesse blijf volgen.

De rechtbank overweegt zelfs dat door de raadslieden onvoldoende is onderbouwd dat onderzoek 26Lemont heeft te gelden als een voorbereidend onderzoek naar de verdachten in onderzoek 26Douglasville. De JIT-overeenkomst vormt de basis waarop de door de Franse autoriteiten vergaarde informatie uit onderzoek 26Lemont aan Nederland is verstrekt. De rechtbank draagt (vooralsnog) het Openbaar Ministerie niet op de JIT-overeenkomst aan het dossier toe te voegen. De hele constructie met JIT’s begrijp ik persoonlijk nog niet goed, dus deze overweging kan ik niet op waarde schatten.

Zie ook deze fascinerende podcast van 25 oktober 2020 op AD.nl over de EncroChat-zaken.

Hoger beroep in moordzaak en Google-tijdlijn gegevens

Het Hof Arnhem-Leeuwarden heeft op 1 december 2020 een verdachte in hoger beroep veroordeeld (ECLI:NL:GHARL:2020:9865) tot een gevangenisstraf van 20 jaar voor het medeplegen van de moord op haar echtgenoot. Het hof leunt voor de bewijsvoering sterkt op de resultaten van de Google Timeline behorende bij het Google-account van het slachtoffer, terwijl de verdachte ontkent. Eerder heb ik ook over de zaak in eerste aanleg (Rb. Noord-Nederland 11 juli 2019, ECLI:NL:RBNNE:2019:2986) bericht. De zaak is interessant omdat de bewijsvoering sterk op de gegevens van Google berust terwijl de betrouwbaarheid daarvan wordt betwist. Mijn verwachting is dat deze gegevens vaker gebruikt zullen worden. Zie ook deze artikelen in Wired (‘How Your Digital Trails Wind Up in the Police’s Hands‘) over digitaal bewijs van Google, onder andere over de fascinerende ‘geofence-warrants‘, waarbij Google verkeersgegevens van Androidtelefoons in een bepaald gebied en een bepaalde tijd aan opsporingsinstanties moeten verstrekken.

Het hof stelt voorop dat aan de hand van gebruikersactiviteiten en locatiegegevens van het Googleaccount van het slachtoffer inzicht is verkregen in een tijdlijn met locaties en daarbij behorende activiteitgegevens, waaronder gebruikersactiviteiten (de Google Timeline). Het hof gebruikt de ‘confidence-waarde’ van Google om te bepalen wat de mate van waarschijnlijkheid dat de geschatte type activiteit (door Google) correct is. Zo wordt in het arrest beschreven: ‘Om 00:27:38 uur bevindt het toestel van het slachtoffer zich volgens de locatiegegevens van Google met een waarschijnlijkheid van 95% op een gebruiker die aan het lopen is. Volgens de gebruikersactiviteiten van Google verandert de hoek waarop het toestel zich bevindt aanzienlijk om 00:40:09 uur, met een waarschijnlijkheid van 100%. Om 00:43:18 uur beweegt het toestel niet, met een waarschijnlijkheid van 100%’.

In eerste aanleg is een contra-expertise verricht naar de Google Timeline. De Telecomdeskundige van het Nationaal Forensisch Onderzoeksbureau (hierna: NFO) heeft in eerste aanleg ter terechtzitting verklaard dat hij zijn eigen script op de ruwe data van Google Timeline heeft toegepast. De gegenereerde tijdstippen en positie heeft hij geplot in Google Maps en daaruit kwamen exact dezelfde posities naar voren als weergegeven in het politieonderzoek. In hoger beroep bepleit de verdediging dat de gegevens niet betrouwbaar zijn. Daarbij is een rapport ingebracht van het ‘Nederlands Forensisch Incident Response’ (hierna: NFIR). Ik mis de technische expertise en details van de zaak om het digitaal bewijs op waarde te schatten. De tegenstelling over de betrouwbaarheid is in ieder geval opvallend.

Het hof overweegt daarover dat tussen de digitale experts van de politie, het NFO en het NFIR consensus bestaat over het feit dat Google locatiegegevens niet gebruikt kunnen worden om een mobiele telefoon met absolute zekerheid en precisie op een specifieke locatie te plaatsen, en dat de politie en de NFO deskundige met de ruwe data van Google Timeline in Google Maps tot exact dezelfde tijdstippen en posities komen. Het hof stelt vast dat de door de verdediging ingeschakelde forensisch onderzoekers (NFIR) een dergelijk volledig onderzoek niet is verricht.

Kortgezegd ziet het Hof geen enkele reden om aan de betrouwbaarheid van de Google locatiegegevens te twijfelen en deze niet voor het bewijs te bezigen. Daarbij benadrukt het hof dat de Google locatiegegevens in het kader van de bewijsvoering slechts worden gebruikt als een indicatie van de locatie van het telefoontoestel, beschouwd in het licht van de door Google zelf aangegeven confidence-waarde. Het hof beschouwt de bevindingen van Google Timeline uiteindelijk in combinatie met de resultaten van het bloedspoorpatroononderzoek en het pathologisch onderzoek en is daarmee door het bewijs overtuigd dat de verdachte de moord heeft gepleegd.

Veroordeling voor drugshandel op darknet markets

Op 16 december 2020 heeft de rechtbank Rotterdam een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBROT:2020:11624) voor drugshandel via darknet markets en deelname aan een criminele organisatie. De verdachte is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 24 maanden en een taakstraf van 240 uur. Eén van de zes medeverdachten wordt vrijgesproken van deelneming aan een criminele organisatie.

De bewijsvoering over drugshandel via darkweb is met name interessant om te lezen. De uitspraak vermeld bijvoorbeeld de handgeschreven prijslijst met verboden middelen, inloggegevens van de darknet markten ‘Alphabay’ en ‘Valhalla’, een Excellijst met verkopen uit de drugshandel per darknet market en een handleiding genaamd ‘hoe bestellingen af te handelen op de dark markets’.

De medeverdachten verstopten pakketten met drugs in uitgeholde kaarsen en verstuurden deze vanuit hun woning naar adressen in het buitenland. In de berging van de woning en de schuur van hun grootmoeder zijn aanzienlijke hoeveelheden verdovende middelen aangetroffen.

Fraude door scan van QR-code

Op 15 december 2020 heeft de rechtbank Den Haag een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBDHA:2020:12796) tot vier maanden gevangenisstraf voor oplichting, computervredebreuk, diefstal met een valse sleutel en witwassen.

Hij verdiende zijn geld door middel van fraude met een QR-code. Dat ging als volgt in zijn werk. De verdachte sprak het slachtoffer aan op het station Hollands Spoor die hem op zijn telefoon de ING Mobiel Bankieren app liet zien, waarin op dat moment een QR-code zichtbaar was. De man vroeg hem om die QR-code te scannen om 2 euro naar zijn bankrekening over te maken, omdat hij geld tekort kwam voor het kopen van een treinkaartje. Een dag later bemerkte het slachtoffer dat er buiten zijn medeweten vanaf zijn bankrekening transacties waren verricht. Op de camerabeelden van station Hollands Spoor was te zien dat het slachtoffer werd aangesproken door verdachte, en een handeling verrichte op zijn telefoon (het scannen van de QR-code).

De rechtbank ziet in het handelen van de verdachte listige kunstgrepen en een samenweefsel van verdichtsels (vereist voor het delict oplichting). De verdachte heeft het slachtoffer in strijd met de waarheid voorgespiegeld dat hij door het scannen van de QR-code twee euro naar de bankrekening van verdachte zou overmaken. Op de camerabeelden van een kledingwinkel in Amsterdam is waar te nemen dat verdachte een dag later, op 4 november 2019 om 15:05 uur, een jas van € 995,- afrekende, terwijl uit de bankrekeninggegevens van het slachtoffer blijkt dat op precies hetzelfde tijdstip een bedrag van € 995,- van de bankrekening is afgeschreven bij de betreffende kledingwinkel in Amsterdam.

De verdachte is met bovenstaande handelingen ook binnengedrongen in een (deel van een) geautomatiseerd werk, namelijk de beveiligde internetbankierenomgeving van ING-bank. Verdachte heeft dit gedaan met inloggegevens tot het gebruik waarvan hij niet bevoegd was, en door zich voor te doen als geautoriseerde ING-klant, zodat in het kader van de computervredebreuk zowel sprake is van het gebruik van een valse sleutel, als van het aannemen van een valse hoedanigheid.

Richtlijn Strafvordering – Oplichting

18 april 201914 januari 2020jjoerlemans Een reactie plaatsen

Posted on 17/04/2019 op Oerlemansblog

Per 1 maart 2019 treedt de gewijzigde ‘Richtlijn voor strafvordering oplichting’ in werking (Stcrt. 2019, 10294. De richtlijn is gewijzigd vanwege de inwerkingtreding van de Wet computercriminaliteit III per 1 maart 2019 (Stb. 2019, nr. 67). Met de inwerktreding van deze wet is het nieuwe artikel voor online handelsfraude, artikel 326e Sr, geïntroduceerd. Het artikel maakt het strafbaar als personen een beroep of gewoonte maken van het aanbieden van goederen of diensten op het internet, zonder de intentie om die goederen of diensten daadwerkelijk te leveren.

Deze richtlijn ziet op de meest voorkomende vormen van oplichting, zoals omschreven in art 326 lid 1 Sr, waarbij een of meerdere slachtoffers worden bewogen tot de afgifte van geld of goederen, danwel tot het verlenen van (een) dienst(en). Het gaat daarbij om oplichting al dan niet via internet van burgers of bedrijven, niet van de overheid (verticale fraude).

In de gewijzigde richtlijn is de tabel voor internetoplichting vervangen voor een tabel voor online handelsfraude. Uitgangspunt daarbij is dat slachtofferschap iets zwaarder telt dan het financieel nadeel: meer slachtoffers met een laag schadebedrag levert een hogere straf op dan weinig slachtoffers met een hoog schadebedrag. In de richtlijn is rekening gehouden met de witwascomponent die zich in dit soort zaken veelal voordoet, namelijk het incasseren op de eigen rekening / de rekening van een katvanger en het vervolgens overboeken of opnemen van het geld.

Cybercrime jurisprudentieoverzicht – december 2018

14 december 201815 januari 2020jjoerlemans Een reactie plaatsen

Posted on 14/12/2018 op Oerlemansblog

De Rechtbank Groningen en Den Haag en het parket Noord-Holland hebben in november en december 2018 een themazitting cybercrime gehouden. Daarop volgende ook enige media-aandacht.

Wat een goed initiatief! Door dit soort themazittingen krijgen rechters en andere betrokken organisaties in de strafrechtketen meer ervaring met cybercrime. Het laat ook zien dat cybercrime een veel voorkomende vorm van criminaliteit is, dat ook via het reguliere strafrecht moet worden aangepakt (zeker voor zover het gaat om gedigitaliseerde criminaliteit (cybercrime in brede zin)).

Hieronder volgt een overzicht van cybercrimezaken die in mij in de afgelopen maanden opgevallen. Daarbij geef ik dit keer ook speciaal aandacht aan de digitale bewijsvoering in deze zaken (voor zover relevant).

1. Aankoop van semtex via AlphaBay

De Rechtbank Amsterdam heeft op 23 augustus 2018 een man veroordeeld voor het bezit van vuurwapens. De zaak is echter vooral interessant vanwege de verweren van de raadsman van de verdachte.

De advocaat voert in deze zaak ter verdediging aan dat sprake was van uitlokking, omdat het dossier sterke aanwijzingen bevat dat de FBI zelf actief heeft geprobeerd om (nep)semtex te verkopen en hiertoe afspraken met de verdachte heeft gemaakt. De rechtbank verwerpt het verweer en legt uit dat van uitlokking pas sprake is als de verdachte door het handelen van de FBI tot andere handelingen is gebracht dan die waarop zijn opzet al was gericht. Hiervoor zijn geen aanwijzingen in het dossier. Interessant is ook de overweging:

“Hoewel de rechtbank net als de verdediging best wil aannemen dat de FBI als pseudo-verkoper van de semtex heeft gefungeerd, is daarmee niet zonder meer aannemelijk dat de FBI de koper ‘[naam]’ heeft gebracht tot handelen waar zijn opzet niet reeds op was gericht. In de beperkte informatie die de FBI heeft doorgegeven staat immers vermeld dat het onderzoek ermee is gestart dat deze [naam] op AlphaBay een verzoek had geplaatst om onder meer semtex te kopen. Ook de overige informatie van de zijde van de FBI wijst niet op het wekken van de interesse van [naam] voor het kopen van semtex.”

Ook merkt de rechtbank nog op dat ‘is gesteld noch gebleken’, dat het openbaar ministerie enige rol had bij of invloed had op het handelen van de FBI. Het bewijs uit het buitenland mag daarom worden gebruikt in het strafproces.

De verdachte wordt vrijgesproken van het medeplegen van voorbereiding van moord, doodslag, diefstal met geweld of brandstichting, omdat niet met voldoende bepaaldheid is gebleken welk crimineel doel verdachte met dat pakketje voor ogen had. Voor het bewijs dat de ten laste gelegde voorwerpen ‘bestemd waren tot het begaan van dat misdrijf’, moeten namelijk ook de contouren van het (feitelijk) te plegen misdrijf blijken. In deze zaak ontbraken de contouren van het feitelijk te plegen misdrijf en kon dit niet door de officier van justitie worden aangetoond. De rechtbank verwijst hier naar het arrest HR 28 januari 2014, ECLI:NL:HR:2014:179. De verdachte wordt tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld voor het illegale bezit van vuurwapens.

2. Afdreiging na reactie op advertenties sekswebsites

De Rechtbank Amsterdam heeft op 12 november 2018 een aantal verdachten veroordeeld voor het medeplegen van afdreiging en gewoontewitwassen door misbruik van advertenties op sekswebsites.

De zaken in het onderzoek ‘13Malone’ richten zich tegen zeven verdachten. De verdachten pleegden afdreiging door mannen die reageerden op de door hen geplaatste advertenties te chanteren. Er is geen sprake van het delict ‘afdreiging’, om dat de verdachten niet voldoende concrete bedreigingen met geweld naar de slachtoffers hebben gestuurd.

De verdachte ging met zes medeverdachten als volgt te werk. De verdachten plaatsen een seksadvertentie op de websites speurders.nl, kinky.nl en sexjobs.nl. Nadat een slachtoffer heeft gereageerd op een seksadvertentie wordt met deze persoon contact gelegd door iemand die zich voordoet als een vrouw/prostituee. Er volgt een uitwisseling van seksueel getinte berichten en er wordt soms om een naaktfoto van het slachtoffer gevraagd waar zowel het hoofd als het geslachtsdeel van de man op staat. Intussen worden er – vermoedelijk aan de hand van het telefoonnummer van het slachtoffer via Facebook – namen van het slachtoffer en personen uit zijn omgeving achterhaald.

Dan veranderen de verdachten de berichten van toon en komt ‘de pooier’ aan het woord. Het slachtoffer moet geld betalen om bekendmaking van zijn ‘schaamtevolle’ gedrag aan de met naam genoemde personen uit zijn omgeving te voorkomen. De slachtoffers ‘moeten er van leren dit niet meer te doen’. De slachtoffers moeten vervolgens geld overmaken naar een bankrekeningnummer waarbij vaak dezelfde tenaamstelling wordt genoemd. Het geld moet door het slachtoffer snel worden overgemaakt en er moet een screenshot als bewijs van de betaling worden verzonden. Het bedrag dat op de rekening wordt gestort wordt daarna snel in cash opgenomen. De verdachten hebben de ontvangen bedragen daarmee ook witgewassen. Een aantal verdachten zijn slechts veroordeeld voor het witwassen, omdat hun betrokkenheid bij de afdreiging niet kon worden bewezen. Als slachtoffers hebben betaald, worden zij gedwongen steeds opnieuw te betalen. De bedreigingen houden overigens uiteindelijk op als de slachtoffers niet betalen of daarmee stoppen.

Interessant is ook dat de rechtbank opmerkt dat er vanwege de lage aangiftebereidheid van het delict waarschijnlijk veel meer zaken spelen, waar deze modus operandi van de criminelen wordt gebruikt. Op de mobiele telefoon van één van de verdachten stonden 4780 seksgerelateerde berichten uit de periode van 1 tot 11 december 2016. Dat vormt volgens de rechtbank mogelijk een aanwijzing voor de daadwerkelijke omvang van de criminele praktijken van de verdachten. Ook stonden honderden verdachte transacties op de bankrekeningen van de verdachten van in totaal ruim € 56.000, waarvan slechts een klein deel aan de acht aangevers is te linken. De rechtbank beschouwt de acht beschikbare aangiftes als één feitencomplex. In onderlinge samenhang bezien, blijkt uit de bewijsmiddelen dat er diverse dwarsverbanden zijn als het gaat om gebruikte IP-adressen, gebruikersaccounts, telefoonnummers en bankrekeningen. Die onderlinge verwevenheid vormt één feitencomplex. Daarbij wordt in de zaken weliswaar een wisselende combinatie gebruikt van telefoonnummers, e-mailadressen, de bankrekeningnummers van verdachten en/of IP-adressen, maar vindt de afdreiging veelal in dezelfde bewoordingen plaats.

Met betrekking tot de bewijsvoering is relevant dat de politie onderzoek heeft gedaan bij de exploitant van de site Kinky.nl. De website-exploitant heeft in de eigen systemen gezocht op de gebruikte telefoonnummers en bankrekeningnummers in verschillende combinaties. Bij navraag blijkt dat op de rekeningen van de verdachten meer dan 10.000 euro aan verdachte transacties is te vinden. De verdachte transacties zijn betalingen waarbij de betaler geen bekende relatie heeft met de houder van de bankrekening. Verder is hierbij relevant de frequentie van de bijschrijvingen op de betreffende rekening en de omschrijving die daarbij staat vermeld. Uit onderzoek bij de exploitant van sexjobs.nl heeft de politie twee IP-adressen kunnen afleiding die op naam van de verdachten staan.

Tijdens een huiszoeking zijn de mobiele telefoons van de verdachte in beslag genomen. Op deze telefoons stond het (veelzeggende bewijsmateriaal) van ‘een groot aantal voor verdachten belastende berichten, seksadvertenties, screenshots van bankoverschrijvingen en (naakt)foto’s’. Op de telefoon van een andere verdachte zijn screenshots aangetroffen van diverse profielen en de contactenlijsten van deze profielen afkomstig van Facebook. Verder is gebleken dat meerdere van de telefoonnummers gebruikt zijn in de telefoons van de medeverdachten. Op de telefoon van één van de verdachten zijn onder andere de gebruikersaccounts voor de websites kinky.nl en sexjobs.nl aangetroffen.

De verdachte in de ondergenoemde zaak is minderjarig en wordt veroordeeld tot 300 dagen jeugddetentie (waarvan 233 voorwaardelijk). Ook krijgt hij een taakstraf van 200 uur opgelegd en moet hij een schadevergoeding betalen.

3. Sextortion van minderjarige meisjes

Het Hof Den Haag heeft op 1 november 2018 arrest gewezen in een sextortion-zaak. Door middel van een bekende modus operandi deed de online zedendelinquent zich voor als een scout van een modellenbureau. De verdachte zocht via sociale media contact met de meisjes, met de vraag of zij foto’s wilde sturen. Als bevestiging dat zij benaderd waren door het modellenbureau), werd er een e-mail gestuurd met een e-mailadres van het modellenbureau.

De meisjes hebben van zichzelf foto’s verstuurd naar een de verdachte die gebruik maakte van het pseudoniem ‘Manisha’, waarbij sommige meisjes ook naaktfoto’s versturden. De verdachte eiste meer naakfoto’s van de slachtoffer onder dreiging van het publiceren (‘exposen’) van de naakfoto’s via een instagramaccount. Ook dwong hij sommige slachtoffers de app ‘Snapchat’ te installeren op hun mobiele telefoons. Via Snapchat zijn normaliter foto’s en video’s na enkele seconden niet meer zichtbaar. Diverse aangeefsters dachten daardoor ook dat zij bij verzending van foto’s weinig risico op verdere verspreiding liepen. De verdachte gebruikte echter een specifieke applicatie (‘Mobizen’) waarmee hij deze foto’s en video’s wel direct vanaf het scherm van zijn smartphone kon opslaan. Op de inbeslaggenomen gegevensdragers van de verdachte is tevens een grote hoeveelheid kinderporno gevonden.

De verdachte is veroordeeld tot 250 dagen jeugddetentie en een bijzondere maatregel met controle door jeugdreclassering, onder meer wegens het bezit van kinderporno, oplichting, en afpersing.

De zaak is in het bijzonder ook interessant vanwege de uitgebreide digitale bewijsvoering. De politie heeft op 2 juni 2016 een e-mail gestuurd aan één van de vermelde e-mailadressen in de aangifte van sextortion naar ‘Manisha’. Of de politie de e-mail onder dekmantel heeft gestuurd en een bijzondere opsporingsbevoegdheid heeft ingezet blijft onduidelijk door de summiere informatie die hierover wordt verschaft. Nadat de verdachte de e-mail heeft geopend, werd het IP-adres van de verdachte zichtbaar voor de opsporingsambtenaren. Het IP-adres kon worden gekoppeld aan het woonadres van de verdachte. Hetzelfde IP-adres heeft de verdachte gebruikt bij het aanmaken van het Instagramaccount van ‘Manisha’ ook toe aan het woonadres van de verdachte. Bovendien behoorde het telefoonnummer dat bij het aanmaken van het Instagramaccount is opgegeven tevens toe aan de verdachte. Het telefoonnummer behoorde toe aan de inbeslaggenomen telefoon van de verdachte, waarmee is ingelogd op het instagramaccount.

Uit het onderzoek naar de inbeslaggenomen telefoon is gebleken dat mailapplicatie geconfigureerd was voor de eigenaar van het modellenbureau. Daaruit blijkt dat de verdachte over de mailaccounts van het modellenbureau kon beschikken en uit naam daarvan e-mails on uitsturen. Enkele naaktfoto’s en snapchatberichten met de slachtoffers zijn tevens op de inbeslaggenomen mobiele telefoon gevonden. Ten slotte blijkt uit digitaal onderzoek naar de internetgeschiedenis dat de verdachte meerdere sites bezocht en zoektermen gebruikt die te relateren zijn aan het modellenbureau en de scouts van het modellenbureau.

4. Oplichting via Whatsapp

De Consumentenbond en Fraudehelpdesk waarschuwen voor een toename van fraude via Whatsapp. Daarbij doen de oplichter zich voor als de zoon of dochter van een slachtoffer met het verzoek om geld over te maken. Dit doen zij vaak op geraffineerde wijze, waarbij eerst via een app weten een ‘nieuw telefoonnummer’ te hebben, compleet met profielfoto van de persoon van wie ze de identiteit gebruiken. Deze foto hebben ze van social media gehaald, evenals informatie over familierelaties en hoe mensen elkaar aanspreken. Vervolgens vragen ze om een betaling voor een openstaande rekening.

De rechtbank Midden-Nederland heeft op 4 oktober 2018 twee verdachten voor oplichting met een vergelijkbare werkwijze veroordeeld. De verdachten hebben zich op WhatsApp voorgedaan als iemand anders. De 19-jarige man zocht begin dit jaar via de berichtendienst contact met een 85-jarige man. De verdachte deed zich voor als de dochter van het slachtoffer en vroeg hem om in totaal ruim 2.300 euro over te maken. Het slachtoffer dacht echt met zijn dochter te appen. De 21-jarige Utrechter heeft zich op een soortgelijke manier schuldig gemaakt aan oplichting. Hij stuurde in september 2017 een WhatsApp-bericht naar een 71-jarige vrouw en deed zich voor als haar dochter. In het gesprek vroeg hij meerdere keren aan het slachtoffer om geld over te maken. In totaal heeft de vrouw ruim drieduizend euro overgemaakt.

De 21-jarige man is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 18 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk. De 19-jarige man is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 16 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk. Daarnaast moeten ze ongeveer 10000 euro aan schade vergoeden.

5. Klonen van modems VodafoneZiggo

De Rechtbank Rotterdam heeft op 11 oktober 2018 een aantal verdachte veroordeeld die in georganiseerd verband de modems van Vodafone Ziggo hebben gekloond. In het onderzoek ‘26Cicero’ is de verdenking gerezen dat in Nederland in georganiseerd verband op illegale wijze (met gebruikmaking van speciaal daartoe ontwikkelde software) modems van betalende klanten van Ziggo werden uitgelezen en gekloond. Het onderzoek ving aan naar aanleiding van informatie van de Canadese politie. De unieke modemgegevens van honderden betalende klanten van Ziggo zijn met behulp van malware gekopieerd en geplaatst op andere modems. Tegen betaling van een eenmalig bedrag van zo’n € 150,- konden de afnemers van de gekloonde modems gratis internetten zolang de betalende klant wiens modem was gekloond een abonnement had.

De verdachte kloonde de modems en installeerde die bij zijn afnemers. De modems kocht hij in bij een medeverdachte die bij Ziggo werkte. Een andere medeverdachte, die via een onderaannemer in dienst was bij Ziggo, installeerde de gekloonde modems als de Ziggo-straatkast moest worden geopend om de internetverbinding mogelijk te maken.

De rechtbank overweegt dat het gevaarlijk is dat gekloonde modems ook kunnen worden gebruikt om kwaadaardige aanvallen op bedrijven uit te voeren of om persoonlijke informatie van derden te achterhalen. De veiligheid en integriteit van de infrastructuur kan daarmee ernstig in gevaar komen. De geschetste potentiële gevaren hebben zich in deze zaak niet voorgedaan. Wel heeft de verdachte hinder en schade veroorzaakt voor met name Ziggo en heeft hij door het witwassen van zo’n € 20.000,- volgens de rechtbank de integriteit van het financiële en economische verkeer aangetast.

De verdachte wordt veroordeeld voor medeplegen van gekwalificeerde computervredebreuk, het voorhanden hebben malware, gewoontewitwassen en listiglijk gebruik maken van een telecommunicatiedienst (326c Sr). Wel volgt vrijspraak voor het medeplegen van vervaardigen van malware, nu niet kan worden bewezen dat verdachte als medepleger een bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de ‘1337suite’. De verdachte wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vijftien maanden opleggen, waarvan twaalf maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar. Tevens moet de verdachte een taakstraf uitvoeren van 180 uur. De straf was aanzienlijk lager dan de eis van de officier van justitie.

Europol internet organised threat assessment 2018 (IOCTA)

15 september 201815 januari 2020jjoerlemans Een reactie plaatsen

Posted on 20/09/2018 op Oerlemansblog

Op 18 september 2018 heeft Europol een rapport (.pdf) over cybercrime uitgebracht. Het rapport biedt een mooi overzicht met gedetailleerde inzichten over de ontwikkeling van cybercrime. Het rapport is gebaseerd op rapporten van IT-beveiligingsbedrijven en zelfrapportage door opsporingsinstanties. In deze blog post zet ik de belangrijkste resultaten uit de ‘Internet Organised Crime Threat Assessment 2018’ op een rijtje.

1. Ransomware is de no. 1 cybercrime-bedreiging

Ransomware is volgens Europol de nummer 1 dreiging op het gebied van cybercrime (in enge zin). Het heeft bovendien als dreiging van banking malware (waarmee frauduleuze betalingstransacties worden uitgevoerd) op het gebied van malware overgenomen. De meest voorkomende ransomware is Cerber, Cryptolocker, Crysis, Curve-Tor-Bitcoin Locker (CTBLocker), Dharme en Locky. Naar verluid verdienen de makers van Cerber-malware naar verwachting 200.000 euro per maand, door hun kwaadaardige software te licenseren aan anderen. Ransomware richt zich echter steeds vaker op specifieke organisaties.

Europol stelt vast dat na de NotPetya en Wannacry-aanval, initieel veel onzekerheid bestond over de motieven van de daders en typen daders. Omdat zowel cybercriminelen als ‘nation state actors’ gebruik maken van dezelfde technieken en tools is het lastiger de twee actoren te onderscheiden. Samenwerking tussen opsporingsinstanties, ‘Computer Incident Response Team’-teams en inlichtingendiensten is daarom volgens Europol noodzakelijk.

2. Cryptomining malware en cryptojacking groeit

Opsporingsinstanties komen Bitcoin nog steeds het vaakst tegen in opsporingsonderzoeken naar cybercrime, hoewel meer anonieme cryptocurrencies, zoals Monero en ZCash, steeds populairder worden. Cryptocurrency uitwisselingskantoren (exchanges), mixing diensten en diensten die online portemonnees voor cryptocurrencies aanbieden worden ook steeds vaker het doelwit van afpersing en hacken. Witwassers maken ook vaker gebruik van gedecentraliseerde uitwisselingsdiensten die geen Know Your Customer beleid voeren, waarbij mensen bij elkaar komen om echt geld voor virtueel geld te wisselen. Cryptocurrencies die anonimiteit al ‘ingebakken hebben’, zullen volgens Europol mixing diensten overbodig maken. Europol merkt terecht op dat een kernvaardigheid zijn voor cybercrime-onderzoekers is om onderzoek te doen naar het misbruik van cryptocurrencies.

‘Cryptojacking’ wordt als nieuwe vorm van cybercrime gezien. Bij cryptojacking worden cryptocurrencies gedolven door gebruik te maken van de verwerkingcapaciteit van computers die aan het werk worden gezet door een javascript op websites. Daarbij wordt vooral het ‘CoinHive JavaScript miner’ gebruikt, waarmee Monero wordt gedolven. Cryptojacking is volgens Europol niet altijd strafbaar (ik kan zelf ook geen artikel uit het Wetboek van Strafrecht bedenken dat van toepassing is).

Europol wijst er op dat cryptojacking (virtueel) geld creëert en daarmee een motivatie vormt voor hackers om legitieme websites als doelwit aan te merken om van daar uit cryptojacking toe passen. Het hacken van website is uiteraard wel strafbaar (art. 138ab (lid 3 sub a?) Sr). Het gebruikt van mining malware is natuurlijk wel strafbaar (o.a. op grond van art. 138ab lid 3 sub a Sr en art. 350a lid 1 Sr) en kan het computersysteem van een slachtoffer plat leggen.

3. Turbulentie en verplaatsing bij darknet markets

In 2017 zijn de populaire darknet markets ‘AlphaBay’, ‘Hansa’ en ‘RAMP’ offline gehaald. Ook zijn veel marktplaatsen uit zichzelf over de kop gegaan, bijvoorbeeld vanwege hacks en ‘exit scams’ van de eigenaren.

De ‘take downs’ door de politie hebben volgens Europol geleid tot de migratie van gebruikers naar bestaande of nieuwe markten, naar andere platformen (zoals I2P en Freenet) en gezamenlijke groepen of kanalen in versleutelde communicatie-apps.

4. Groei van online misbruik via ‘live streaming’ diensten en sextortion

Materiaal met seksueel geweld tegen kinderen (o.a. kinderporno) wordt steeds minder vaak verspreid via peer-to-peerprogramma’s, zoals Gigatribe, BitTorrent en eDonkey en steeds meer via het darknet. In dat opzicht is het opvallend dat ik in (Nederlandse gepubliceerde) uitspraken over kinderporno wel lees over veroordelingen voor de verspreiding van kinderporno via Gigatribe, maar niet over de verspreiding via darknet forums.

Europol wijst daarbij ook op misbruik door gebruik ‘live streaming’-diensten via apps en chatkanalen, waarvoor soms ook wordt betaald via betalingsapps op de mobiele telefoon. Opgenomen materiaal wordt ook vaak gebruikt voor het afpersen van minderjarigen voor meer materiaal. Omdat kinderen vaak op jongere leeftijd op internet actief worden, kunnen ze ook op jongere leeftijd in contact komen met online zedendelinquenten en slachtoffer worden. Zowel internet service providers als betalingsdienstverleners moeten ook inspanningen verlenen om kindermisbruik tegen te gaan. Daarnaast doet Europol de nadrukkelijke (nieuwe) aanbeveling om hulpprogramma’s in te zetten voor daders, zodat deze hun driften beter leren beheersen.

5. Ontwikkelingen in online fraude

West-Afrikaanse en andere fraudeurs passen meer geavanceerde aanvallen toe, waarbij ook zakelijke e-mail wordt compromitteert. Daarbij vinden meer gerichte aanvallen plaats, waarbij gedacht kan worden aan ‘CEO’-fraude (mails sturen uit naam van de CEO aan iemand in het bedrijf die betalingen uitvoert). Daarnaast maken ‘helpdeskfraude’, ‘advanced fee fraud’ en ‘romance scams’ nog steeds veel slachtoffers.

6. Opsporing wordt lastiger door technische en juridische ontwikkelingen

Opvallend is ten slotte de waarschuwing van Europol dat juridische ontwikkelingen (in het bijzonder de AVG, waardoor de publieke toegang tot de WHOIS-database is afgesloten) en technische ontwikkelingen (zoals 5G zie dit ENISA rapport over 5G (.pdf)), het significant lastiger maken voor zowel publieke als private speurders om verdachten te attribueren en hun locatie te bepalen.

Europol is in het rapport stellig dat het vorderen van gegevens of het invullen van een ‘request form’ bij de registrars ondoenlijk werk oplevert voor opsporingsinstanties. 5G heeft als voordeel veel hogere snelheden en beveiliging dan 4G, maar als nadeel dat het lastiger is voor opsporingsinstanties om hier interceptie op uit te voeren en naar verluidt lastiger maakt om gebruikers van telecomdiensten te identificeren.

Veroordelingen voor phishing

26 februari 20183 januari 2020jjoerlemans Een reactie plaatsen

Posted on 26/02/2018 op Oerlemansblog

Enkele recente uitspraken over phishing en computervredebreuk laten zien dat phishing-zaken complexer worden. Het betreft bovendien een combinatie van oplichting met computervredebreuk. De zaken zijn interessant om te lezen en verder te onderzoeken, omdat er interessante details in staan over de digitale bewijsvoering en de manier waarop de delicten zijn uitgevoerd.

Veroordeling door het Hof Amsterdam

Door het Hof Amsterdam is in november 2017 een verdachte veroordeeld voor het versturen van 132.260 phishing e-mails en het hacken van negen websites. Daarbij werd gebuikt gemaakt van de programma’s ‘Gre3nox’ en ‘Havij’. Gre3nox wordt gebruikt om kwetsbaarheden in websites op te sporen en Havij om databases van websites te hacken door middel van SQL-injecties.

Opvallend is overigens de vermelding dat de verdachte gebruik maakte van het internet van zijn buurvrouw, waardoor de politie op een dwaalspoor werd gezet. De verdachte is veroordeeld voor 30 maanden gevangenisstraf, waarvan 15 maanden voorwaardelijk.

Veroordeling door de rechtbank Den Haag

Op 22 december 2017 zijn door de Rechtbank Den Haag verschillende verdachte veroordeeld voor computervredebreuk, diefstal en grootschalige oplichting van consumenten door elektronica aan te bieden via namaakwebshops. Op basis van anonieme tips en andere informatie zijn de verdachten op 18 mei 2015 door de politie aangemerkt als mogelijke plegers van dergelijke vormen van internetoplichting.

De verdachten hebben met gephishte gegevens ingelogd op Admarkt- en reguliere Marktplaatsaccounts en daarop andere advertenties geplaatst die verwezen naar namaakwebshops. Deze namaakwebshops waren afgeleid van webshops van bedrijven zoals BCC, Dixons, Simyo en Topprice. De namaakwebshops waren niet of nauwelijks van de echte webshops te onderscheiden. Soms waren adressen, telefoonnummers, BTW- en KvK-nummers van het reguliere bedrijf overgenomen en altijd bestond er een contactmogelijkheid via e-mail of door middel van een chatfunctionaliteit. De producten werden op professionele wijze gepresenteerd. Consumenten hadden nadat zij via een betrouwbaar ogende advertentie op Marktplaats werden doorgelinkt naar de namaakwebshop, dan ook niet door dat zij op een frauduleuze website waren beland.

De koopprijs van producten werd door consumenten betaald op een door verdachte opgegeven rekeningnummer, meestal via iDEAL of een andere betaaldienstverlener. De bestelde producten werden daarna niet geleverd en verdachte heeft ook nooit de intentie gehad die te leveren. Met twee anderen heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan de hack van Scrypt.cc, met grote schade tot gevolg.

Het beroep van de raadsman van de verdachte op het ‘Smartphone-arrest’ van de Hoge Raad slaagde in dit geval, omdat zich een ernstige privacy-inmenging heeft voorgedaan door het diepgravende onderzoek waarbij het hele privéleven van de verdachte bloot komt te liggen. Daarvoor is een machtiging van een rechter-commissaris noodzakelijk die niet aanwezig was. De Rechtbank Den Haag verbindt echter geen sanctie aan het vormverzuim.

Ook met betrekking tot gebezigde bewijsmiddelen is de zeer uitgebreide uitspraak van de Rechtbank Den Haag interessant. Den daarbij aan de vermelding van bijzondere opsporingsmiddelen, zoals een internettap, het vorderen van gebruikers- en verkeersgegevens bij Google, betalingen met het uitwisselingskantoor van cryptocurrencies ‘AnyCoin’ en informatie over de online betalingsdienst Skrill (die enige anonimiteit aan gebruikers biedt). Leesvoer voor zowel advocaten als cybercrimebestrijders lijkt mij!

Enkele veroordelingen voor phishing

16 december 201716 januari 2020jjoerlemans Een reactie plaatsen

Het Hof Amsterdam en de rechtbank Den Haag hebben in november en december enkele verdachten veroordeeld voor grootschalige phishing. Door het Hof Amsterdam is een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:GHAMS:2017:4753) voor het versturen van 132.260 phishing e-mails en het hacken van 9 websites. Daarbij werd gebuikt gemaakt van de programma’s ‘Gre3nox’, welk programma gebruikt wordt om kwetsbaarheden in websites op te sporen en ‘Havij’, welk programma gebruikt wordt om databases van websites te hacken door middel van SQL-injecties.

De verdachte richtte zich in zijn mails op gebruikers van de creditcardmaatschappij ICS, waarbij de inlogpagina van de dienstverlener werd nagemaakt om inloggegevens af te vangen. Gezien de op de laptop en de SD-kaart aangetroffen bestanden met betrekking tot phishingwebsites en de in de internetcache aangetroffen gegevens, vond het Hof het aannemelijk dat deze phishing e-mailberichten van de verdachte afkomstig waren. Opvallend is overigens de vermelding dat de verdachte gebruik maakte van het internet van zijn buurvrouw, waardoor de politie op een dwaalspoor werd gezet. De verdachte is veroordeeld voor 30 maanden gevangenisstraf, waarvan 15 maanden voorwaardelijk.

De verdachten hebben met gephishte gegevens ingelogd op Admarkt- en reguliere Marktplaatsaccounts en daarop andere advertenties geplaatst, die verwezen naar namaakwebshops. Deze namaakwebshops waren afgeleid van webshops van bedrijven zoals BCC, Dixons, Simyo en Topprice. De namaakwebshops waren niet of nauwelijks van de echte webshops te onderscheiden. Soms waren adressen, telefoonnummers, BTW- en KvK-nummers van het reguliere bedrijf overgenomen en altijd bestond er een contactmogelijkheid via e-mail of door middel van een chatfunctionaliteit. De producten werden op professionele wijze gepresenteerd. Consumenten hadden nadat zij via een betrouwbaar ogende advertentie op Marktplaats werden doorgelinkt naar de namaakwebshop, dan ook niet door dat zij op een frauduleuze website waren beland.

Het beroep van de raadsman van de verdachte op het ‘Smartphone-arrest’ van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2017:588) slaagde in dit geval, omdat zich een ernstige privacy-inmenging heeft voorgedaan door het diepgravende onderzoek waarbij het hele privéleven van de verdachte bloot komt te liggen. Daarvoor is een machtiging van een rechter-commissaris noodzakelijk. De Rechtbank verbindt echter geen sanctie aan het vormverzuim.

Ook met betrekking tot gebezigde bewijsmiddelen is de zeer uitgebreide uitspraak van de Rechtbank Den Haag interessant, vanwege de vermelding van bjzondere opsporingsmiddelen, zoals een internettap, het vorderen van gebruikers- en verkeersgegevens bij Google, betalingen met het uitwisselingskantoor van cryptocurrencies ‘AnyCoin’ en informatie over de online betalingsdienst Skrill (die enige anonimiteit aan gebruikers biedt). De medeverdachten zijn veroordeeld voor het medeplegen van feiten, zoals het verkrijgen van inloggegevens door middel van phishing en het fungeren als katvanger door betaalrekeningen beschikbaar te stellen.

jjoerlemans.com

Tag Oplichting

Cybercrime jurisprudentieoverzicht mei 2023

Hoge Raad wijst nieuw arrest over computervredebreuk

Veroordeling voor oplichting en phishingpanels

Aanleiding onderzoek

Netwerkzoeking en veiligstellen van bewijs

Verklaring werkwijze door verdachte

Gedeeltelijke vrijspraak en bewezenverklaring

Witwassen en cryptocurrencies

Straf

Veroordelingen voor bankhelpdeksfraude

Veroordeling voor ponzifraude met crypto’s

Witwassen van bitcoins en Monero ter waarde van 12 miljoen euro

Straf

Cybercrime jurisprudentieoverzicht juli 2021

Rechter-commissaris geeft toestemming voor inloggen in account van verdachte

Veroordeling voor maken van ‘phishing panels’

Veroordeling medeplegen computervredebreuk en gewoontewitwassen

Veroordeling voor hacken bankomgeving en witwassen

Veroordeling tot poging tot hacken rioolwatersysteem van gemeente

Cybercrime jurisprudentieoverzicht januari 2021

Beslissingen in EncroChat-zaken

Hoger beroep in moordzaak en Google-tijdlijn gegevens

Veroordeling voor drugshandel op darknet markets

Fraude door scan van QR-code

Richtlijn Strafvordering – Oplichting

Cybercrime jurisprudentieoverzicht – december 2018

Europol internet organised threat assessment 2018 (IOCTA)

1. Ransomware is de no. 1 cybercrime-bedreiging

2. Cryptomining malware en cryptojacking groeit

3. Turbulentie en verplaatsing bij darknet markets

4. Groei van online misbruik via ‘live streaming’ diensten en sextortion

5. Ontwikkelingen in online fraude

6. Opsporing wordt lastiger door technische en juridische ontwikkelingen

Veroordelingen voor phishing

Enkele veroordelingen voor phishing